over de grens - verwijdering van vluchtelingen en migranten uit Nederland

autonoom centrum, maart 2004

# Aanvullend material

> Persbericht: Publicatie 'Over de Grens' [27-02-04] > Open brief aan de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen [18-02-04]

# Persbericht: Publicatie 'Over de Grens'

Amsterdam, 27 februari 2004

Onderzoek naar verwijdering van vluchtelingen en migranten uit Nederland, samengesteld en uitgegeven door het Autonoom Centrum

Heden brengt het Autonoom Centrum 'Over de grens' uit, een publicatie over verwijdering van vluchtelingen en migranten uit Nederland. Het AC doet al enige jaren onderzoek naar het verwijderingsbeleid, zoals de grootstedelijke 'veeg'-acties, de Uitzetcentra en de charter-verwijdering. Hierbij zijn ervaringen verzameld van vluchtelingen/migranten die een (mislukte) uitzetting hebben meegemaakt.

'Over de Grens' handelt over de verwijderingsmachine waarin, onder gezag van de Immigratie- en Naturalisatiedienst, de Marechaussee, de Vreemdelingendienst en de luchtvaartmaatschappijen schakels zijn. De IND schroomt er niet voor terug ter verwijdering gebruik te maken van valse documenten, sluit terugkeer-overeenkomsten met veiligheidsdiensten in landen van herkomst en verwijdert mensen naar verkeerde landen. Vaste instrumenten van het overheidsbeleid zijn afschrikking - de 'preventieve' werking - (o.a. Verwijdercentrum Ter Apel, Ama-campus, charters) en criminalisering (o.a. 'veeg'-acties, opsluiting). Het (uitrook-)beleid dwingt voornamelijk mensen de illegaliteit in, het zogenaamde zelfstandig vertrek. Nederland, voorheen een van de tolerantere landen, heeft intussen op verwijderingsgebied een voortrekkerspositie ingenomen op Europees niveau. De BBC noemde de uitzetting van 26000 afgewezen asielzoekers 'de grootste deportatie sinds de Tweede Wereldoorlog'. Uit persoonlijke verhalen in 'Over de grens' blijkt dat bij verwijdering regelmatig geweld en dwangmiddelen worden gebruikt. De verhalen zijn exemplarisch voor wat veel mensen overkomt bij verwijderingen. In herkomstregio's zet het verwijderingsbeleid veel kwaad bloed. De zelfgenoegzaamheid en de onverschilligheid waarmee de rijke landen deze mensen uit conflict- en armoedegebieden behandelen, herinnert hen aan de koloniale tijd van overheersing en vernedering.

'Over de grens' verhaalt over de zoveelste grens die wordt overschreden onder het mom van 'de democratische rechtstaat heeft besloten'. De politiek-rechterlijke macht verliest met dit beleid haar legitimiteit. Deze verwijderingen zorgen steeds vaker voor confrontaties, waarbij niet alleen het migratiebeleid ter discussie wordt gesteld, maar ook de maatschappij en de wereld waarin we willen leven. Het sluiten van grenzen en het verwijderen van vluchtelingen en migranten zijn een gevolg van een migratiebeleid dat voornamelijk gevoerd wordt vanuit scheve verhoudingen in de wereld. Met 'Over de grens' geven we munitie aan degenen die het migratiebeleid in Nederland afwijzen of kritisch volgen.

Op 18 februari 2004 riep het AC de luchtvaartmaatschappijen KLM, Transavia en Martinair met klem op een standpunt in te nemen tegen de aanstaande verwijderingen van de 26.000 vluchtelingen de komende drie jaar. In het verleden zijn acties gevoerd tegen medewerking van luchtvaartmaatschappijen aan verwijdering: bezetting hoofdkantoor Martinair 1996, campagne 'KLM, uw uitzettingsagent' vanaf 1999 (zie www.autonoomcentrum.nl/klm). Transavia heeft toegezegd in februari haar standpunt rond medewerking aan (charter-)verwijderingen kenbaar te maken. Mochten de luchtvaartmaatschappijen toch meewerken aan de verwijderingen, dan voelen wij ons genoodzaakt actie te ondernemen.

Op dinsdag 2 maart a.s. wordt 'Over de grens' op Schiphol aan de luchtvaartmaatschappijen gepresenteerd worden. Tevens wordt het boek aan passagiers aangeboden. U bent van harte welkom om 14 uur in Vertrekhal 2 bij de middelste van de drie buiteningangen.

'Over de grens' bevat 216 pagina's kost 10 euro en is bij het AC te bestellen door overmaking van 10 euro op giro 6131418 tnv Stichting Afval Amsterdam ovv 'boek' en postadres. Binnenkort is het boek te bezichtigen op www.autonoomcentrum.nl

Autonoom Centrum
Rens den Hollander en Vincent de Jong
tel. 020 612 61 72 of 06-41527537

Autonoom Centrum
Bilderdijkstraat 165-f
1053 KP Amsterdam
tel. 020 612 61 72
fax. 020 616 89 67
ac@autonoomcentrum.nl
www.autonoomcentrum.nl

# Open brief aan de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen KLM, Martinair en Transavia

Betreft: verwijdering van uitgeprocedeerde asielzoekers en illegale migranten uit Nederland

Amsterdam, 18-02-2004
Beste mensen van KLM, Martinair en Transavia,

Wij willen middels deze open brief met klem een oproep doen aan uw luchtvaartmaatschappijen een standpunt in te nemen over de dreigende uitzetting van 26.000 uitgeprocedeerde vluchtelingen. De IND zal een beroep doen op uw maatschappijen deze verwijderingen uit te voeren.

Deze mensen verblijven hier veelal meer dan vijf jaar, soms zelfs tien jaar. Rond deze groep is nu veel commotie ontstaan. Gemeenten, kerken, scholen en steun- en actiegroepen geven te kennen deze uitzettingen niet te accepteren en komen in actie voor deze mensen.

Het Autonoom Centrum heeft met uw luchtvaartmaatschappijen in het verleden herhaaldelijk contact gehad over de medewerking die uw maatschappij verleent aan het verwijderen van vluchtelingen en 'illegalen' per lijndienst dan wel per gecharterd vliegtuig.

Als protest tegen medewerking aan verwijdering hebben we acties gevoerd tegen Martinair (bezetting hoofdkantoor 1996) en KLM (campagne 'Zwaanzinnige terugvlucht, uw uitzettingsagent', 1999, zie http://www.autonoomcentrum.nl/klm). Ook Transavia, die de laatste tijd veel charteruitzettingen uitvoert, is door ons aangesproken op haar verantwoordelijkheid.

Naar aanleiding van de kritiek en acties zijn diverse gesprekken gevoerd met uw maatschappijen. Deze acties en gesprekken leidden er toe dat Martinair toezegde geen medewerking meer te zullen verlenen aan de uitvoering van (groeps-)uitzettingen van vluchtelingen en 'illegalen' en dat de KLM, die aanvankelijk volhardde in haar standpunt zonder meer medewerking te verlenen aan uitzettingen, haar standpunt wijzigde in geen persoon gedwongen, tegen zijn wil in, uit te zetten. Transavia heeft toegezegd in februari 2004 met haar standpunt te zullen komen en dat ons kenbaar te maken.

Het moge duidelijk zijn dat de groep van 26.000 vluchtelingen niet vrijwillig kan vertrekken en dat slechts een deel dit onder dreiging van vreemdelingendetentie of onderduiken in de illegaliteit niet anders kan dan overwegen.

Mochten uw maatschappijen toch meewerken aan de verwijderingen dan voelen we ons genoodzaakt actie te ondernemen, eventueel samen met de talloze steuncomitées, om uw maatschappij van gedachten te doen veranderen. De ernst van de situatie van verwijderingen, gezinnen die uit elkaar gehaald worden, kinderen van acht, negen jaar die hier geboren zijn en op school zitten, dit alles kan toch niet opwegen tegen het commercieel belang van uw maatschappijen om extra tickets aan de IND te verkopen. Uw maatschappijen zouden daarmee een slaatje slaan uit de droevige ellende van mensen die gedwongen verwijderd worden naar landen waar velen, zo blijkt uit de praktijk, wel degelijk iets te vrezen hebben.

Luchtvaartmaatschappijen hoeven niet als verlengstuk van Justitie te fungeren als onderdeel van een verwijderingsmachine. Doen ze dit wel dan is dat een vrije keuze. Het lijkt ons dan ook een uitgelezen kans om invulling te geven aan ethisch ondernemen.

We hopen ook dat zowel piloten als personeel en passagiers zich meer dan voorheen zullen verzetten tegen de uitzettingen. Vakbonden hebben al aangegeven om leden die in gewetensnood komen te steunen.

We hopen uw standpunten spoedig te mogen vernemen,
Gegroet, Autonoom Centrum

Bilderdijkstraat 165-f, 1053 KP, Amsterdam, 020-6126172,
ac@autonoomcentrum.nl

Cc:
Air France
FNV-Vakbond
Pilotenvereniging VNV
Ifalpa
Personeelsverenigingen luchtvaartmaatschappijen
Vluchtelingen(zelf)organisaties
Kerken
Media

Bijlage:
-enige passages uit 'Over de Grens' over de rol die luchtvaartmaatschappijen toebedeeld krijgen bij regulering van migratie;
-uitspraak FNV over gewetensbezwaren.

Noot:
-eind februari a.s. verschijnt 'Over de grens', een door Autonoom Centrum geschreven en uitgegeven boek over verwijderingen van vluchtelingen en migranten uit Nederland.