september 1998

Het verhaal van Jaime

Jaime uit Liberia komt in 1997 in Nederland aan en vraagt asiel. Via het aanmeldcentrum Schiphol waar zijn asielverzoek wordt behandeld en afgewezen, komt hij in het Grenshospitium terecht. Jaime is zeer gelovig. Als mensen van het Autonoom Centrum de eerste keer bij hem op bezoek komen, maakt hij kleine buigingen uit nederigheid en eerbied voor de aandacht die hem wordt gegeven. Hij voelt het als Gods wil dat wij hem hebben ontmoet.
Jaime heeft een demonstratie in de gevangenis meegemaakt. Hij heeft meegedaan, maar zich enigszins afzijdig gehouden. Nog steeds is hij verbaasd over het brute geweld waarmee is opgetreden. De demonstratie is ontstaan uit een soort gebedsbijeenkomst die de gevangenen hebben opgezet. Ze komen allemaal samen, spreken over dingen die mensen aangingen en bidden samen. Het besluit om te demonstreren is genomen om hun verontwaardiging te laten horen, maar het zou een geweldloze demonstratie worden. Jaime schudt zijn hoofd.
Hij is een verlegen bescheiden man met een vrolijk gezicht. Hardnekkig sleept de Immigratie- en Naturalisatiedienst hem langs verschillende ambassades. Twee keer de Nigeriaanse, één keer de Ghanese en nog een andere ambassade waarvan hij niet meer kan herinneren welk land er vertegenwoordigd wordt. Na een half jaar cel, waarin verder niets gebeurt, besluit het IND hem uit te zetten zonder een ‘laissez-passer’, maar met een zogenaamde ‘guiding-letter’.
De eerste poging is Kano in Nigeria. De Nigeriaanse autoriteiten zien deze stap van het IND niet zitten en sturen Jaime terug naar Nederland. Als hij op Schiphol aankomt, vraagt hij opnieuw asiel aan. Dit verzoek wordt terstond afgewezen en een nieuwe uitzetting wordt voorbereid. Als hij vastzit bij de marechaussee op Schiphol wordt duidelijk dat de tweede keer opnieuw Nigeria wordt aangedaan. Dit keer niet Kano, maar Lagos. De keuze voor Lagos is volstrekt niet logisch. De eerste keer dat hij in Nederland is aangekomen, stapte hij uit een vliegtuig dat vanuit Kano alleen nog in Accra (Ghana) is geland.
Met dezelfde ‘guiding-letter’ als bij zijn eerste uitzetting vliegt Jaime naar Lagos. Dit keer wordt hij samen met een vrouw uit Rwanda uitgezet. Opnieuw wordt hij geweigerd door de Nigeriaanse autoriteiten, verblijft een dag op het vliegveld van Lagos en wordt teruggestuurd naar Nederland.
Later blijkt dat het IND betere ervaringen heeft met het uitzetten van mensen naar Lagos. Ten eerste zitten daar leden van de Nederlandse marechaussee die voordat mensen het vliegtuig instappen controles uitvoeren. En ten tweede zit er een station-manager van de KLM. Dit biedt voldoende contacten met de Nigeriaanse autoriteiten, waarmee het uitzetten van mensen wordt vereenvoudigd. Terug op Schiphol wordt hij in een bus geplaatst en naar Amsterdam gereden.
Voor het gemeentehuis in Amstelveen wordt hij uit het busje gezet en krijgt te horen dat hij binnen 24 uur Nederland dient te verlaten. Vanuit het gemeentehuis belt hij het Autonoom centrum en vraagt of hij langs kan komen. De ambtenaren van het gemeentehuis leggen hem uit hoe hij naar het Autonoom Centrum moet reizen.
Volledig verbaasd over de uitzettingen en de dumping in Amstelveen zoekt hij onderdak. Het Autonoom Centrum vangt hem een half jaar op. Jaime vindt een baantje als krantenjongen.