Column Edter
Ach, ach, ach
model Kosovo
Spreekuur
De nieuwe orde
Techniek en politiek, een gevaarlijk verbond?
De verdedigingslinies van Europa
Operatie Zoeklicht
Kort nieuws Afrika
Een interview met één van de initiatiefnemers van het Autonoom Centrum.
Het verhaal
Geen ruimte, hoezo?
Op vrijdag 30 oktober voerden ongeveer twintig mensen actie tegen de Bossche krenterigheid. Op het kolossale maar lege paleis van justitie hingen zij een reusachtig spandoek met de tekst: "Geen ruimte voor asielzoekers, hoezo?" Met de actie wilde men aandacht vragen voor de waanzinnige situatie rondom de vluchtelingenopvang in Nederland. Ze maakten met hun actie duidelijk dat het opvangen van vluchtelingen in tenten volstrekt onacceptabel is. De demonstranten deden op deze manier ook het lege gebouw van de Arrondissementsrechtbank in Den Bosch aan en maakten daarmee glashelder dat er voldoende lege ruimte in Den Bosch beschikbaar is. In het pamflet van de actie staan nog enkele andere voorbeelden zoals het voormalig gymnasium, het voormalig verzorgingstehuis Anthoniegaarde en de Papenhulst. Uit het pamflet: "Het is een kleine moeite om deze tijdelijk ten behoeve van asielzoekersopvang in gebruik te nemen. Er is slechts wat goede (politieke) wil noodzakelijk."Artikel 140 voetbaltoernooi
Op 24 oktober vond het `Artikel 140 toernooi' plaats op het terrein van asielzoekerscentrum (AZC) Nijmegen. Het Autonoom Centrum was ingedeeld in poule A met een team bestaande uit één Egyptenaar, drie Ethio-Cubanen, één Algerijn, één Fransman, vier Marokkanen,één Senegalees, één Fries en één Nederlander. Helaas had onze international uit Congo die al maanden in trainingskamp geweest was zich verslapen en daarom de bus gemist. In de poule eindigden we op de tweede plaats. We speelden in de halve finale tegen een team van AZC Groesbeek. Deze wedstrijd werd helaas verloren, waarop het Autonoom Centrum op een gedeelde derde plaats eindigde.
Wetsvoorstel documentlozen
Dinsdag 26 november bleek dat de meerderheid in de Tweede Kamer akkoord gaat met een wetsvoorstel dat het vluchtelingen zonder papieren bemoeilijkt om naar Nederland te komen. Als een vluchteling geen goede verklaring voor het ontbreken van papieren heeft, kan het asielverzoek direct worden afgewezen. Te verwachten valt dat mensen zonder papieren die aan de grens geweigerd worden in detentie komen. Misschien is daarom wel de paar maanden geleden in gebruik genomen vleugel voor illegale vrouwen in de grensgevangenis inmiddels weer opgeheven. Het hele gebouw - en dit is voor het eerst na de opening - komt ter beschikking van mensen van wie het asielverzoek aan de grens geweigerd is. Degenen die vanwege de nieuwe wet geweigerd worden en in detentie raken, zullen zeker beroep aantekenen. Mocht hun asielverhaal geloofwaardig zijn, dan zal een rechter het ontbreken van papieren voor lief nemen en beslissen dat de vluchteling naar een opvangcentrum moet worden overgeplaatst. In het slechtste geval wordt een nieuwe groep onuitzetbaren gecreëerd die na verloop van tijd op straat gedumpt wordt.Justitie 200 jaar
Op 7 november 1998 vierde Justitie haar 200-jarig bestaan. Voor gedetineerde vluchtelingen in de grensgevangenis reden om op deze dag voor de zoveelste keer te protesteren tegen hun opsluiting. `s Ochtends vroeg begint een demonstratie op de binnenplaats. De vluchtelingen, die weigeren weer terug naar binnen te gaan, eisen een gsprek met een vertegenwoordiger van Amnesty International (AI). De directeur van de grensgevangenis is nog wel zo aardig AI te bellen, maar het is zaterdag en het antwoordapparaat staat aan. Als later op de dag de deur naar een andere afdeling wordt geforceerd om de vluchtelingen daar in staat te stellen zich aan te sluiten bij het protest grijpt de LBB (oproerpolitie voor het gevangeniswezen) in. Zeker tien vluchtelingen worden overgeplaatst naar gevangenissen in Ter Apel en Zwolle. Een deel van hen wordt snel uitgezet. Vluchtelingen in de grensgevangenis worden bestraft met één week en twee weken cel arrest.Wie het weet .....
`Wie het weet mag het zeggen'. Het was de titel van een serie teksten die in de loop van november als statement op een zeepkist werden voorgedragen in politiek-cultureel centrum de Balie. De titel was gebaseerd op een uitspraak van Kok naar aanleiding van problemen rond de opvang van asielzoekers. De teksten werden tevens in een vijftal andere theaters en zalen voorgelezen. Eén van de medewerkers van het Autonoom Centrum schreef een bijdrage over een andere kijk op migratie gebaseerd op het thema in `Op de grens' 2. Als afsluiting was er op maandag 16 november een debat in de Balie met onder andere staatssecretaris van Justitie Cohen. Helaas was dit debat weinig vruchtbaar. Er werd niet verder gepraat vanuit de vele zinnige statements die meer de uitgangspunten van een migratiebeleid ter discussie stellen, maar er werd op de actualiteit en onderdelen van het beleid ingegaan zoals de Dublinclaims en ambtsberichten. Verder stond Cohen centraal wat ook een weinig zinvol gegeven was. Wat dit betreft zagen wij ons bevestigd in de kritiek dat het op dit moment weinig oplevert om met politici in discussie te gaan en dat er juist behoefte is aan onderlinge discussie.Nieuw gat in Koppelingswet
Op 17 november maakte voor de tweede keer een rechter korte metten met de Koppelingswet. Had een Haagse rechtbank in oktober al gaten in de wet geschoten, nu was de Amsterdamse rechtbank aan de beurt: een 32-jarige Turk die sinds 1989 in Nederland verblijft en werkt, blijft het recht behouden op een ziektekostenverzekering.De Haagse zaak bepaalde dat landen die het Europees Verdrag betreffende
sociale en medische bijstand (EVSMB) hebben ondertekend - de landen van
de Europese Unie, Turkije en de meeste Oosteuropese landen - elkaars onderdanen
dezelfde voorzieningen dienen te geven indien zij `rechtmatig' in één
van deze landen
bevinden. Dit geldt bijvoorbeeld als men een aanvraag tot een verblijfsvergunning
heeft lopen. Het ging hier om een Koerd wiens uitkering in tegenspraak
met het EVSMB was stopgezet.
Bij de behandeling van de Koppelingswet in de Tweede Kamer deelde de regering mee dat de wet niet in tegenspraak is met de Europese regelgeving. Er was veel verzet vanuit diverse maatschappelijke organisaties en gemeenten tegen het uitrookbeleid omdat daarmee de mensenrechten wel degelijk worden vertrapt. De wet werd echter op 1 juli van kracht. Nu moet er voor de tweede keer een rechtbank aan te pas komen om de burger middels mensenrechtenverdragen te beschermen tegen de door de overheid in gang gezet beleid.
De Amsterdamse Turk werkt sinds 1989 in Nederland. Hij staat met vrouw en twee kinderen ingeschreven in het bevolkingsregister en heeft een woning toegewezen gekregen door de Stedelijke Woningdienst. In 1996 heeft hij een vergunning tot verblijf aangevraagd in het kader van de zogenaamde Witte Illegalenregeling met als doel `arbeid in loondienst'. Mensen die zes jaar onafgebroken hebben gewerkt en premies hebben afgedragen, komen volgens deze regeling in aanmerking voor een verblijfsvergunning. De aanvraag werd ongegrond verklaard, maar de staatssecretaris stond toe dat het beroep in Nederland werd afgewacht. Terwijl de twee kinderen thans medische behandeling moeten ondergaan, zette het Landelijk Instituut voor Sociale Verzekeringen de familie per 1 juli op grond van de Koppelingswet uit het ziekenfonds.
De rechter bepaalde dat dit in strijd is met bepalingen van het internationaal recht. Nederland heeft immers het Europees Verdrag inzake sociale zekerheid ondertekend. Dit verdrag garandeert dat onderdanen van de verdragsluitende partijen, waaronder Turkije, dezelfde uit regelingen voortvloeiende rechten en verplichtingen hebben als Nederlandse in Nederland wonende onderdanen. De bepaling verbiedt het maken van een onderscheid op grond van nationaliteit tussen Nederlanders en onderdanen van Turkije bij de toepassing van sociale zekerheidswetten als de Ziektewet, WAO, WW en Ziekenfondswet. Wordt vervolgd.
Ombudsman en Eurotop
De Nationale Ombudsman kwam in november, anderhalf jaar na de Eurotop in Amsterdam, met een vernietigend oordeel over het grootschalig politie- en justitieoptreden. Het Autonoom Centrum en Buro Jansen & Janssen diende een klacht in namens tal van klagers. Maandenlang onderzoek en een 324 pagina's dik rapport waren het resultaat.Politie en justitie hebben volgens de Nationale Ombudsman in Amsterdam duidelijk de grens van hun bevoegdheden overschreden. Met de massa-arrestaties voor een `rustige Eurotop' heeft het doel de middelen geheiligd. Op grond van de Gemeentewet heeft de burgemeester de noodwet afgekondigd. Deze bevoegdheid is echter onrechtmatig gebruikt, namelijk als een algemeen vangnet voor het geval bevoegdheden uit andere rechtsgebieden geen uitkomst bieden. Een groep van 150 Italiaanse treinreizigers, die naar Amsterdam waren gekomen om deel te nemen aan de werklozendemonstratie, werd zo zonder grond te lang opgehouden en vervolgens ten onrechte geboeid en ingesloten. Een noodwet kan bovendien niet dienen als grondslag voor vrijheidbeneming. Burgemeester Patijn heeft zich tevens te afstandelijk opgesteld, want een ingrijpende openbare ordemaatregel als het geven van een noodbevel vereist een persoonlijke betrokkenheid, aldus de Nationale Ombudsman. Ook is bij de uitzettingen van diverse buitenlandse arrestanten de Vreemdelingenwet overtreden. De Nationale Ombudsman veroordeelt tevens dat Patijn het eerdere vernietigende oordeel van de Amsterdamse Commissie voor de Politieklachten naast zich neer heeft gelegd.
Na het zoveelste onderzoek blijkt dus dat alle democratische regels tijdens de Eurotop opzij zijn geschoven. Persoonlijke consequenties heeft dit echter niet; niemand hoeft af te treden. Alleen als burger word je voor het overtreden van de wet gestraft, als overheidsdienaar niet. De oplossing wordt nu door de politiek gezocht in het oprekken van de bevoegdheden. De democratie wordt dus toch nog gered.
Campsfield
In augustus 1998 brak er een opstand uit in de gevangenis voor vluchtelingen en illegalen te Campsfield. De aanleiding was een overplaatsing van twee gevangenen zonder dat hun advocaten waren ingelicht. De gevangenis wordt beheerd door het internationale beveiligingsbedrijf Group 4. Negen van de vluchtelingen waaronder een jongen van 17 jaar werden in staat van beschuldiging gesteld, maar zij werden vrijgesproken en vier van hen direct vrijgelaten. Vijf anderen werden na de rechtszaak opnieuw opgesloten, waarvan één onder psychiatrische behandeling. Na de rechtszaak gingen 100 gevangenen in Campsfield in hongerstaking. Zij protesteerden hiermee tegen het beleid van de minister voor immigratiezaken die vóór de rechtszaak de bewakers van Campsfield eerde met een `Investors in People' prijs en het contract van Group 4 met drie jaar verlengde.Sans-papiers
Na enkele succesvolle kerkbezettingen en acties in Frankrijk was er hoop gerezen bij de sans-papiers. Maar met de wederopstanding van sociaal-democraten in heel Europa is het beleid eerder restrictiever geworden dan soepeler. Zo ook in Frankrijk: sinds het aantreden van Jospin zijn er meer uitzettingen en is er meer controle op straat. De sans-papiers beweging is echter niet lam geslagen. Vanaf april dit jaar zijn er weer verschillende kerkbezettingen uitgevoerd in Nanterre, Crétiel, Bobigny en van de kathedraal van Every.Op 26 november jl. is de ambassade van Burkino Faso te Parijs bezet
door de Collectif des sans-papiers d'Ile de France. Middels deze actie
richten de sans-papiers zich tot de staatshoofden van voormalige Franse
koloniën die op 26, 27 en 28 november in de hoofdstad een Frans-Afrikaanse
top houden. Burkino Faso is tijdelijk voorzitter van de Organisatie voor
Afrikaanse Eenheid. De Afrikaanse staatshoofden worden gevraagd op te komen
voor de landgenoten die in de ex-koloniale macht gevestigd zijn: "Tientallen
duizenden wordt elke legalisatie geweigerd. Ze leven zonder rechten, onder
de permanente dreiging van arrestatie, van gevangenschap en van uitzetting.
Daarnaast heeft de grote meerderheid van hen die wel gelegaliseerd zijn
slechts een verblijfsvergunning van, op z'n best, een jaar gekregen
zonder garantie van verlenging". De bezetters wijzen naar de koloniale
erfenis van Frankrijk. Ze vragen de Afrikaanse staatshoofden de koppeling
tussen de ontwikkelingshulp en het immigratievraagstuk te dwarsbomen "Teneinde
te voorkomen dat de sans-papiers verworden tot wisselgeld en extra drukmiddel
voor de Franse diplomatie in onze landen".
Een ander succes is dat door de druk van sans-papiers en twee nationale vakbonden (CGT en Sud Aerien) op Air France en Air Afrique beide maatschappijen geen Malinezen meer uitzetten. De weigering van de maatschappijen volgt na demonstraties in Bamako en Parijs en een beschadigd vliegtuig door gevechten tussen politie en sans-papiers. Morbide details aan de weigering zijn een aanbod van de Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena om de uitzettingen te vervolgen en de mening van leden van de socialistische partij in Frankrijk dat er militaire vliegtuigen moeten worden ingezet.
De sans-papiers bezoeken dagelijks verscheidene vliegvelden om reizigers naar Mali, Senegal en Ivoorkust te informeren over uitzettingen.
Kein Mensch ist Illegal
Een woningbouwcoöperatie, Mietshäuser-Syndikat in Freiburg, heeft zich bij de campagne Kein Mensch ist Illegal aangesloten door een huis aan te kopen voor illegale vluchtelingen. Het project voorziet in basisvoorziening en veiligheid.Prison Crime Watch heeft de regionale overheid van Hannover beschuldigd van samenwerking met de militaire dictatuur in Nigeria. De Duitse overheid is van plan tien Nigerianen te deporteren die lid zijn van de oppositie.
Sinds januari 1998 zijn ongeveer 200 Koerdische vluchtelingen in kerkasiel in meer dan 30 kerkelijke gemeenten in de deelstaat Noordrijn Westfalen.
En verder ......
Het Autonoom Centrum heeft de afgelopen drie maanden bijgedragen aan het congres van de Jong Socialisten in Zutphen, aan een bijeenkomst van de studentenvereniging Internationale Betrekkingen in Groningen, aan een discussiebijeenkomst over de Koppelingswet in Hotel de Filosoof met de afdeling Amsterdam Oud West van de PvdA, aan een discussiedag van de Bouw en Hout bond FNV te Woerden over de Koppelingswet en aan een bijeenkomst met leden van Groen links en de PvdA afdeling Amsterdam Oud West over de Koppelingswet. Het Autonoom Centrum ontving leden van de Natur Schutz Freunden (NIVON uit Duitsland) na bezoek aan Amsterdamse anti-fascisten van voor de tweede wereldoorlog. Het boek `Grensgevangenen' van het AC werd in illegalen-inloopcentrum No Pepers gepresenteerd met eigen verhalen van de bezoekers van No Pepers zelf. Tevens werd daarbij de documentaire `Het Ondergronds Orkest' getoond.