Ach, ach, ach
Grenzen aan hulpverlening
Bosnië
Kosovo: Het recht van de sterkste
Top Gun Kosovo
Kosovo: Opvang in de regio
Kosovo: Het spiegelpaleis
Kort nieuwsMarokkaanse jongeren
Spreekuur
Het verhaal
Bezetting gemeenteraad
Op 30 november 1998 begon in de Haagse Agneskerk een hongerstaking van 132 ‘witte illegalen’. Zij eisten verblijfspapieren voor mensen die zes jaar of langer wit gewerkt hebben en verlenging van de zesjaarsregeling die voor deze groep mensen heeft bestaan. Tegelijkertijd bestonden in Amsterdam plannen voor een soortgelijke actie. Zowel een aantal vrouwen, verenigd in de Turkse vrouwenvereniging ATKB, als een aantal mannen verenigd in het Komitee Marokkaanse Arbeiders in Nederland KMAN en de organisatie van arbeiders zonder verblijfsvergunning OIB, namen contact op met het Autonoom Centrum om nog in december te starten met een hongerstaking. Gezien de houding van het AC tegenover hongerstakingen en gezien de omvang van de groep stelde het AC voor om in eerste instantie andere acties te voeren. Deze zouden dan kunnen dienen ter ondersteuning van de hongerstakers in Den Haag, maar tevens tot doel hebben de discussie over de positie van illegalen in Nederland breder te maken dan de relatief kleine groep ‘witte illegalen’ waarvoor in Den Haag actie werd gevoerd.Overleg met eerder genoemde groepen resulteerde in een actie op 18 december door het actiecomité ‘de papierloze mens’. Tijdens de laatste gemeenteraadsvergadering van het jaar liepen zo’n 150 (grotendeels illegale) Amsterdammers de raadszaal in om te protesteren tegen de steeds verdere uitholling van verblijfsrechten van groepen migranten. Geëist werd dat de gemeenteraad een ondersteuningsverklaring zou schrijven voor de hongerstakers in Den Haag, dat de gemeenteraad geen uitvoering zou geven aan de Koppelingswet en dat de gemeenteraad zich zou inzetten voor een verblijfsvergunning voor iedereen die reeds vijf jaar in Nederland verblijft.
De gemeenteraad reageerde verrast op de komst van zo veel belangstellenden. Irritaties ontstonden toen bleek dat de groep niet kwam om te luisteren, maar dat de gemeenteraad naar deze mensen moest luisteren. In de raadszaal kwam het bijna tot een handgemeen doordat een over zijn toeren geraakte burgermeester Patijn probeerde de megafoon van één van de actievoerders af te pakken. Naar aanleiding van dreigementen van de voorzitter van het Inspraakorgaan Turken, die in de zaal aanwezig was, als zou de politie reeds onderweg zijn om de zaal te ontruimen, besloten veel actievoerders de zaal weer te verlaten. Afgesproken werd wel dat er elders in het stadhuis een gesprek zou plaatsvinden met gemeenteraadsleden. In dit gesprek zegde een aantal kopstukken van de Amsterdamse PvdA toe een brief te schrijven aan Melkert en Kok. In deze brief, die nog dezelfde dag werd verstuurd, pleitte de PvdA voor verblijfspapieren voor een ieder die kan aantonen drie jaar in Nederland te verblijven.
Al met al een geslaagde actie. Voor veel mensen was het de eerste keer dat zij het aandurfden een raadsvergadering te verstoren, de raad werd opnieuw geconfronteerd met de gevolgen van de Koppelingswet en de PvdA nam een redelijk vergaand standpunt in.
Actie bij Anne Frank Huis
Begin februari begonnen 15 Turkse vrouwen een hongerstaking in het kantoor van de ATB, een week later gevolgd door 30 Marokkaanse mannen in het kantoor van het KMAN. De vrouwen begonnen hun hongerstaking in de periode dat bekend werd dat Cohen aan slechts 13 van de 132 Haagse hongerstakers een verblijfsvergunning had gegeven. Ruim vijftig kregen het bevel Nederland te verlaten, de overigen mochten hier in afwachting van hun procedure blijven. De eisen van de vrouwen gingen verder dan die in Den Haag, te weten: verblijfsvergunningen voor slachtoffers van de Koppelingswet, zelfstandig verblijfsrecht voor vrouwen die bij hun komst naar Nederland aan alle voorwaarden voldeden die gesteld worden aan gezinshereniging- of vorming, en afschaffing van de Koppelingswet.Het AC nam deel aan twee acties ter ondersteuning van de hongerstaking. Samen met het OIB werd op 1 maart actie gevoerd in het Anne Frank Huis. Doel van de actie was niet om het Anne Frank Huis te bezetten, maar juist om de bestaande informatievoorziening die daar is aan te vullen met informatie over onderduiken in de jaren negentig. Voor 25 ‘illegalen’ en ‘legalen’ werd daarom keurig een kaartje gekocht. Eénmaal binnen begon men met het uitdelen van stencils aan het geïnteresseerde publiek. Medewerkers van het Anne Frank Huis waren minder geïnteresseerd en besloten de kassa te sluiten. Dit leek voornamelijk ingegeven door de wens de in grote getale aanwezige journalisten buiten de deur te houden. Na een half uur ging de kassa weer open. Na twee uur werd de actie beëindigd. De actie, die gericht was mensen niet alleen te laten herinneren maar ook naar het heden te laten kijken, leverde veel publiciteit op.
Actie tijdens verkiezingsdebat
In de verkiezingscampagne voor de Provinciale Staten werd op initiatief van de PvdA het asielbeleid inzet van deze verkiezingen, terwijl de Provinciale Staten helemaal niets over dit beleid te zeggen hebben. Melkert nam het voortouw door te pleiten voor het dumpen van enkele duizenden vluchtelingen die nog in de opvang verblijven maar uitgeprocedeerd zijn. De VVD reageerde met het plan om 23.000 tot Nederland toegelaten Bosnische vluchtelingen, ook die met een A-status, terug te sturen. Uit protest tegen dit ‘debat’ voerde het AC actie tijdens het lijsttrekkersdebat op de avond van de verkiezingen. Vanuit het idee dat niet heel Nederland lastig gevallen hoeft te worden met de onderbuikgevoelens van politici werd geprobeerd de live-uitzending van het debat onmogelijk te maken, onder het motto: ‘Wie het niet weet, moet z’n mond houden’. De actie lukte helaas maar half. Net op het moment dat de lijsttrekkers met elkaar in debat waren over het asielbeleid, viel plotseling in de zaal het licht grotendeels uit. Dat kwam omdat buiten door actievoerders een krachtstroom verbinding was verbroken door simpelweg een stekker los te trekken. Een poging daarna om de zendmast beetje bij beetje uit elkaar te schroeven mislukte. Uit het persbericht: “We hebben meer dan genoeg van de prietpraat van de afgelopen weken en weigeren nog langer te luisteren naar de ferme taal van van kiezers zoekende politici. Het is tijd het debat over vluchtelingen, illegalen en migratie weer in eigen hand te nemen. De politiek denkt alleen aan haar eigen korte termijn belang. (...) Nederland is een land met een rijke traditie aan cultuurvermenging. Een vermenging die leidt tot avontuur, tot vernieuwing en tot uitdaging. Wij willen deze uitdaging aangaan, maar zonder de over elkaar heen struikelende politici. Wij zijn zelf wel in staat om alternatieven vorm te geven en willen dat doen in discussie met iedereen die daar over mee wil denken”. De actie werd nog tijdens de uitzending van het debat gemeld op televisie, en ‘s nachts op het ANP-nieuws.Na 38 dagen stopten zowel de vrouwen als de mannen hun hongerstaking. De hongerstakingen hebben geleid tot een grotere discussie, voornamelijk binnen de PvdA. Op initiatief van Patijn is een commissie van burgemeesters (van de vier grote steden) gevormd die staatssecretaris Cohen zal gaan adviseren omtrent uitzettingen van ‘witte illegalen’. Welke criteria daarbij zullen worden gehanteerd is onduidelijk. Ondertussen gaan de vreemdelingendiensten gewoon door met het gericht oppakken en uitzetten van ‘witte illegalen’. Voor illegalen zelf aanleiding om in maart nog twee keer een gemeenteraadsvergadering te verstoren, met de eis dat voorlopig niet meer wordt uitgezet. Deze acties zijn gevoerd door illegalen samen met het comité ‘Geen Mens is Illegaal’, een landelijk platform dat is ontstaan in de nasleep van de Haagse hongerstaking.
Zwaanzinnige Terugvlucht
Toen Martinair naar aanleiding van een actie van het Autonoom Centrum besloot te stoppen met groepsuitzettingen per charter (februari 1997) was het de vraag wie de rol van Martinair zou gaan overnemen. In juli 1997 verscheen een artikel in dagblad Trouw, waarin melding wordt gemaakt van betrokkenheid van KLM bij voorgenomen groepsuitzettingen naar Somaliland. Een brief aan KLM van het Autonoom Centrum leidde vervolgens tot een gesprek tussen het AC en twee personeelsleden van KLM, waaronder voorlichter Istha. Tijdens het gesprek bleek dat beiden niet zo veel te vertellen hadden. Hun verhaal kwam er op neer dat KLM een ‘vervoersplicht’ heeft, dat het bedrijf niet weet wanneer een vluchteling wordt uitgezet, dat de KLM niet twijfelt aan ‘democratisch tot stand gekomen vreemdelingenbeleid en een afgewogen vonnis van de rechter’ en dat, indien KLM het niet zou doen, anders Lufthansa het wel zou doen.De werkelijkheid zit iets anders in elkaar. Per jaar worden zo’n tweeduizend vluchtelingen vanaf Schiphol verwijderd onder begeleiding van de marechaussee. Een groot deel van die uitzettingen gebeurt met de KLM. Het bedrijf is echter niet alleen betrokken bij uitzettingen, het is ook betrokken bij het nemen van maatregelen die de binnenkomst van vluchtelingen moet verhinderen. Blijkens Tweede Kamerstukken uit 1996 heeft KLM wekelijks overleg met de IND en marechaussee over instapcontroles in landen van herkomst van vluchtelingen. Bovendien is KLM (samen met de IND, de ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie en de Centrale Recherche Informatiedienst) betrokken bij een vijfdaagse cursus voor IND-personeel. Dit personeel wordt daarbij getraind in ‘regelgeving voor visumverlening en voor legalisatie en verificatie van documenten’ en ‘het opbouwen van contacten met plaatselijke autoriteiten, vertegenwoordigers van derde landen en luchtvaartmaatschappijen’. Gezien het wereldwijde netwerk van KLM vormt het bedrijf voor met betrekking tot het laatste een belangrijke informatiebron voor de IND. Zo wordt overbodig werk voor de IND voorkomen.
Op basis van deze informatie heeft het AC besloten actie te gaan voeren tegen KLM. De eerste actie vond plaats tijdens de vakantiebeurs in Utrecht, op 13 januari 1999. Tijdens de actie werden aan bezoekers van de beurs pamfletten uitgedeeld, waarin zij opgeroepen worden tegen uitzettingen te protesteren indien zij daar als passagier getuige van zouden zijn. Verder werden bezoekers gevraagd bij het boeken van een reis met KLM te vragen om een garantie dat op de betreffende vlucht geen mensen zullen worden uitgezet. Ondertussen was de overkapping over de toegangsweg naar de beurs al versierd met spandoeken en leuzen. Tegelijkertijd stond een ‘Werkgroep verontrust KLM-personeel’ oproepen op KLM-briefpapier uit te delen. Zij vroegen passagiers om steun bij pogingen de discussie binnen het bedrijf over uitzettingen aan te zwengelen. Passagiers werd gevraagd op een kritische manier met KLM te vliegen. Tijdens de actie werd een affiche gepresenteerd. In de huisstijl van de campagnes van de KLM is onder de kop ‘Zwaanzinnige Terugvlucht’ een vliegende zwaan te zien boven een groep rennende zwarte mensen. Onderaan het affiche ‘KLM, uw uitzettingsagent’, en een variatie op het KLM-logo.
Van veel kanten is enthousiast op het affiche gereageerd. Het is ondertussen verkleind afgedrukt in de Allochtonenkrant, in maandblad MUG, in het blad Onze Wereld en in een krant van Nederland Bekent Kleur. Er wordt geprobeerd de affiches binnenkort op freecard-formaat door heel Nederland verspreid te krijgen.
Affiches zijn af te halen of te bestellen bij het Autonoom Centrum,
Bilderdijkstraat 165 F, 1053 KP Amsterdam, tel. 020.6126172.
Next 5 Minutes
Van 12 tot en met 14 maart 1999 vond Next 5 Minutes (N5M), bijeenkomst over tactische mediaplaats. Vanuit de hele wereld waren internetgebruikers, videomakers en activisten naar Amsterdam en Rotterdam gekomen. Middels verschillende presentaties en workshops werd een indruk gegeven wat de mogelijkheden waren van nieuwe media. Tijdens de ‘Night of the Video Activists’ vertoonden de videomakers van Paper-tiger TV uit de Verenigde Staten een soort Teleac-film over het voeren van een actie. Van B92 video production uit Servië kwam een compilatie van journaalbeelden van de oorlog in Bosnië-Hercegovina van het Servische acht-uur-journaal die zonder commentaar werd vertoond.De ‘Migration Meeting’ tijdens N5M stond in het teken van de campagne ‘Kein Mensch ist Illegal’ uit Duitsland en het kamp ‘Hacking the Borderline’ dat vorig jaar zomer was georganiseerd (zie Op de Grens 2). Tijdens de bijeenkomst werd er een video over het kamp vertoond en plannen bekend gemaakt voor een vervolgkamp aan de grens met Tsjechië. Andere organisaties die aanwezig waren wilden het concept van het kamp gebruiken om in eigen land vergelijkbare initiatieven te ondernemen.
Geen mens is illegaal
Sinds 4 maart 1999 bestaat het landelijk comité voor legalisering van de slachtoffers van de Koppelingswet, ‘Geen mens is illegaal’. Het comité bestaat uit een aantal organisaties van illegalen uit Amsterdam en Den Haag. Naast enkele politieke partijen hebben vooral belangenorganisaties van Turken en Marokkanen zitting in het platform. Het comité heeft verschillende demonstraties georganiseerd en actie gevoerd bij de Sociale Verzekeringsbank waarbij werd geëist dat deze de kinderbijslag doorvoert. Tevens werd andermaal het stadhuis van Amsterdam bezet en een gesprek met burgemeester Patijn geëist over de commissie van burgemeesters. Het landelijke comité ‘Geen Mens is Illegaal’ eiste duidelijkheid over het plan van aanpak van de burgemeesters.Uisluiting New Labour-stijl
Op 27 februari 1999 demonstreerden 3.000 mensen in Londen tegen
de nieuwe Asiel- en Immigratiewet in ngeland. De kern van de wetgeving
is het uitsluiten van mensen die een verblijfsvergunning hebben aangevraagd.
Alleen vluchtelingen die asiel aanvragen hebben de mogelijkheid om van
de collectieve voorzieningen gebruik te maken. De wetgeving lijkt sterk
op die van de Nederlandse Koppelingswet.
OMBUDSMAN
Op 18 februari 1999 heeft de Nationale Ombudsman de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) en het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) wederom fel veroordeeld. De wijze waarop de IND en het COA in 1996 de eerste uitgeprocedeerden uit het Verwijdercentrum Ter Apel ontruimden, is onrechtmatig geweest.Op 5 september 1996 werden de eerste twee uitgeprocedeerde vluchtelingen vanuit Verwijdercentrum Ter Apel door Justitie op straat gezet. Volgens de Nationale Ombudsman (NOM) een ernstige fout, daar de Staatssecretaris niet bevoegd was tot het nemen van zo’n besluit. Een beëindigingsbeschikking van de voorzieningen, die gepaard gaat met ontruiming en dumping (op straat zetten), is namelijk een bevoegdheid van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers. Het is, aldus de NOM, niet alleen opmerkelijk dat de bewuste fout is gemaakt en niet al direct is hersteld, maar ook dat Justitie naderhand tot twee keer toe niet heeft onderkend dat hier onjuist was gehandeld. Ook het COA had moeten onderkennen dat de beslissing onregelmatig was, zodat zij volgens de NOM ‘geen grond kon vormen voor optreden tegen verzoeker’. Bovendien waren de bezwaarmogelijkheden in de beschikking niet juist vermeld, aldus de NOM.
Niet alleen de beslissing zelf, maar ook de uitvoering ervan verdient ‘ernstige afkeuring’: beide vluchtelingen werden zonder bevoegdheid door de marechaussee naar politiebureau te Stadskanaal gebracht, waar zij enige uren werden gedetineerd in een afgesloten cel. “Voor deze insluiting bestond geen enkele rechtsgrond. Zij verdient dan ook ernstige afkeuring.” De klacht over de onderzochte gedragingen van het ministerie van Justitie en van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers is hiermee gegrond, aldus de Nationale Ombudsman.
Het verhaal van de klager, een vluchteling uit Kameroen, laat het criminaliserende karakter van het vreemdelingenbeleid duidelijk zien. Op 15 juli 1996 werd de klager vanuit Ter Apel achtien dagen gedetineerd. De rechter sprak hem echter vrij omdat de bewaring geen redelijk doel dient. De rechtbank stelde dat onvoldoende was komen vast te staan dat de gronden voor de bewaring ook daadwerkelijk bestonden. De rechter kon zich voorstellen hoe de vluchteling uiteindelijk murw geraakt was. Na een periode van twee jaar in asielzoekerscentra en vier maanden in Verwijdercentrum Ter Apel werd hij door Justitie zonder enige papieren of geld op straat gezet. In het Nieuwsblad van het Noorden van 21 september 1996 zei de woordvoerder van de IND: “Er is niks mis met de manier waarop het gegaan is. Alles is volgens de regels verlopen. Deze mensen waren bovendien opruiers en ze verspreidden drugs. Of ik dat zeker weet? Ja, dat is geconstateerd”. Klager heeft tevens over deze verzonnen en onaanvaardbare uitlating een klacht ingediend bij de NOM. Deze onthield zich na onderzoek echter van een oordeel omdat de woordvoerder van de IND tegenover de NOM ontkende betreffende uitlatingen aan de journalist te hebben gedaan en er geen bewijzen waren voor de ene of de andere lezing.
Het Autonoom Centrum heeft samen met de vluchteling uit Kameroen de gang naar de Nationale Ombudsman gemaakt. Nu is de Staatssecretaris gevraagd of hij het eens is met de bevindingen van de Nationale Ombudsman naar aanleiding van deze klacht. Vervolgens zal een schadevergoeding worden ingediend.
Vervolg van ‘Wie het weet, ...’
In november 1998 leverde het Autonoom Centrum een bijdrage aan het programma ‘Wie het weet, ...’ in politiek cultureel centrum de Balie. Het programma bestond uit een aantal statements over migratie. Deze werden voorgelezen voorafgaand aan de reguliere programma-onderdelen in de Balie en theaters in Nijmegen en Rotterdam. De Balie en de Volkskrant hadden het programma georganiseerd naar aanleiding van een uitspraak van premier Kok over de problemen rond het Nederlandse asielbeleid: ‘Wie het weet, mag het zeggen’.Na de afsluitende bijeenkomst van het programma werden twee groepen van wetenschappers en betrokkenen van organisaties die zich inzetten voor vluchtelingen en illegalen gevormd. De ene commissie richt zich op de mogelijkheden tot het voorstellen van een ander migratiebeleid binnen de kaders van de huidige politiek. De andere commissie richt zich op de mogelijkheid van het organiseren van betrokkenen buiten de politiek.
Groepsuitzetting van Togolezen
Op dit moment wordt gepoogd een groep Togolezen uit Zuid-Duitsland uit te zetten. Door verzet van verschillende organisaties is tijdelijk voorkomen dat de uitzetting plaatsvond. In een gezamenlijke actie van de vreemdelingenpolitie en de Ambassade van Togo in Duitsland is een asielzoekerscentrum ingericht als verwijdercentrum. Op 22 en 23 maart 1999 liepen de tijdelijke verblijfsvergunningen van verschillende Togolese vluchtelingen in Duitsland af (151 in Beieren, 18 in Baden-Württemberg en 4 in Rheinland-Pfalz). De vluchtelingen dienden zich te melden in verband met het verlopen van hun verblijfsvergunning. De Togolese vertegenwoordiging in de Europese Unie had ter plaatse een bureau van de Ambassade van Togo ingericht om voor voor de verwijdering van de Togolezen een laissez-passer af te geven. Vergelijkbare groepsuitzettingen in het verleden werden uitgevoerd door KLM en Sabena, terwijl individuele uitzettingen door Air France en Lufthansa werden gedaan.Lauda Air
Bij uitzettingen uit België wil de overheid zakenvliegtuigjes inzetten. Luchtvaartmakelaar Chapman Freeborn Airmarketing had de luchtvaartmaatschappij van de voormalig autocoureur Niki Lauda, Lauda Air, bereid gevonden de zakenvluchten in verband met de uitzettingen uit te voeren. Lauda Air heeft twee uitzettingen uitgevoerd, maar is na de laatste uitzetting gestopt met de vluchten in verband met de vele protesten en negatieve publiciteit.Zwartboek over de Koppelingswet
Het Buro voor Rechtshulp in Amsterdam is bezig met een zwartboek over de Koppelingswet. Medewerkers van het Buro verzamelen verhalen van mensen die door toedoen van de Koppelingswet problemen ondervinden omdat ze hun huisvesting hebben verloren, geen inkomsten meer hebben of geen beroep meer kunnen doen op medische zorg. Ook bepaalde gevolgen die vooral kinderen hebben getroffen worden verzameld, alsook verhalen over juridisch onjuiste en/of onzorgvuldige beslissingen en de praktische gevolgen daarvan voor de cliënt. Zwartboekzaken kunnen worden opgestuurd aan Buro voor Rechtshulp Oost, t.a.v. Sara Visbeek, Tweede Oosterparkstraat 274, 1092 BV Amsterdam. Een voorbeeld van een beschrijving in het zwartboek is dat van een Joegoslavisch gezin dat sinds 19 augustus 1998 geen bijstandsuitkering meer ontvangt, per 1 september 1998 niet meer verzekerd is in het Ziekenfonds en vanaf het derde kwartaal van 1998 geen recht meer heeft op kinderbijslag. In de verhalen staan ook prognoses: in het geval van dit gezin wordt vermeld dat het door een huurachterstand van enkele maanden waarschijnlijk op straat komt te staan. Het gezin bestaat uit vader, moeder en vijf kinderen.Boek moord op Semira Adamu
Naar aanleiding van het overlijden van Semira Adamu tijdens haar uitzetting uit België is het boek ‘Barbelés de la honte’ verschenen. In het boek beschrijven de auteurs niet alleen de fatale laatste keer dat Semira werd uitgezet, maar ook de vijf voorafgaande keren. Zij beschrijven in het boek het verzet van reizigers en de piloot bij de vierde en de vijfde poging tot uitzetting. Bij de vierde keer vonden reizigers en bemanning dat zij en de politie het vliegtuig moesten verlaten. De bemanning van Sabena greep de vijfde keer opnieuw in omdat Semira toen werd geslagen en geintimideerd.Overheid verdient aan detentie
In de Justitiekrant nummer 4 staat een artikel over de nieuwbouw van het Justitieel Complex Koning Willem II. Algemeen directeur Jan Piek zegt in het artikel: “We hebben hier nauwelijks verslaafden. De pikorde van de bajes, waarbij het misdrijf waarvoor je zit je status bepaalt, kennen we hier ook niet. En deze mensen zijn zeer gemotiveerd om te werken. Aan de arbeidsafdelingen houden we jaarlijks een miljoen over.” Peter Jägers, hoofddirecteur Dienst Justitiële Inrichtingen, vertelt in het interview dat minder dan de helft van de illegale vreemdelingen wordt opgepakt voor strafbare feiten. De vergrijpen zijn “betrekkelijk onschuldige overtredingen”, voegt hij er aan toe.En verder ...
Het ‘Netwerk Religieuzen voor Vluchtelingen’ organiseerde een interne bijeenkomst over een andere discussie over migratie, waaraan door het AC deelgenomen werd. ‘Forum’ organiseerde een bijeenkomst in de Rode Hoed over de illegalenproblematiek met wetenschappers, advocaten, belangenorganisaties en anderen. Op 15 maart organiseerde de Balie naar aanleiding van een discussie over een generaal pardon een bijeenkomst van politici en belangorganisaties onder de naam ‘Pardon ....’.Ook nu weer bracht een groep studenten van de universiteit van Oldenburg ons een bezoek. Daarbij werd over het werk van het Autonoom Centrum verteld. Ook bracht een groep Schotse tieners uit Edinburgh een bezoek aan ons kantoor. Enkele toevallige bezoekers waren twee Oostenrijkers van Asylkoordination Osterreich uit Wenen, een Filippijnse vrouw die in Manila actief is in een basisorganisatie die zich bezig houdt met landrechten en een medewerker van een centrum voor migranten in Hong Kong.
