Koppelingswet aktiviteiten AC, april 1996

Op 10 januari organiseerde de Leidse Fabel van de Illegaal in samenwerking met het Meldpunt Discriminatie een avond in de Emile Knappert Scholengemeenschap over de Koppelingswet. Op de druk bezochte bijeenkomst viel vooral het Centrum Buiten- landers Midden Holland op door een fel betoog tegen de Koppe- lingswet. De racistische uitwerking van de wet is volgens het Centrum vergelijkbaar met de beruchte pasjeswet uit de tachti- ger jaren. In het debat speelde het plaatselijk verzet tegen de wet een hoofdrol. De GroenLinks fractie in de gemeenteraad had tijdens de begrotingsbehandeling in oktober 1995 een motie ingediend waarvan de strekking was dat de gemeente Leiden zich zorgen maakt over de Koppelingwet en zoveel mogelijk de voor- zieningen toegankelijk zou proberen te houden voor illegale buitenlanders. Op de avond zelf werd wel duidelijk dat de gemeenteraad een intentie had uitgesproken en geen harde garantie wilde geven, waaraan natuurlijk een prijskaartje zou aan zijn gekoppeld. De avond was zeer druk bezocht, veel mensen van welzijns- en belangenorganisaties, maar ook de gemeenteraadsleden waren ruim vertegenwoordigt. De meeste organisaties onderschreven de intentie, zoveel mogelijk voor- zieningen voor illegale buitenlanders open te houden en afge- sproken werd een verklaring op te stellen die gezamenlijk naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.

Politiek Kafé (Alkmaar)

De Werkgroep Administratieve Apartheid Nee (WAAN) organiseerde op 2 februari voor de tweede keer een middag tegen de Koppe- lingswet. Dit keer waren de uitvoerders aan de beurt. Beentjes van de Dienst Burgerzaken, Vogelzang van de afdeling Kinder- bijslag van de SVB, Batelaan van de dienst Volkshuisvesting en Laan van het Alkmaarder College voor Middelbaar Beroepsonder- wijs werd om beurten het vuur aan de schenen gelegd. Cruciale vraag was of en hoe zij mensen gaan controleren op hun 'recht- matig' verblijf in Nederland. Duidelijk was dat de meeste van hen bij aanvang van het Forum minder problemen hadden met die controle dan achteraf. Veel instanties blijken al (soms min of meer verkapt) met een controle op verblijfsstatussen te wer- ken. Gaandeweg de discussie, op een persoonlijke manier tel- kens ingeleid door de leden van WAAN, overzagen de ambtenaren steeds duidelijker de gevolgen van de controles. Of ze ook de wet naast zich neer zouden leggen na de invoering lag moeilij- ker. H.Laan: "Controle op de verblijfsstatus is voor ons heel moeilijk. De school zou hierin geen taak moeten hebben. Daar- naast echter zou ik het ook heel moeilijk vinden om de wet niet te volgen, en dus te frauderen".

Kargadoor (Utrecht)

Op 26 februari 1996 organiseerde het Komitee Utrecht tegen Racisme en Fascisme (KURF) een avond over de Koppelingswet. De titel van de avond was "Wie illegalen en vluchtelingen uit- sluit geeft, nationalisme en racisme de vrijheid!". In het forum van de avond zaten Onno Bosma (hoofdredacteur van het Schoolblad, ABOP), Ahmed (OKIA, Ondersteunings Komitee Illega- le Arbeiders) en iemand van het Autonoom Centrum. Na een overzichtsverhaal van ons over de toenemende registratie en controle in Nederland vertelde Ahmed een verhaal over het leven van illegalen en de problemen betreffende het werk. Onno Bosma lichtte de situatie ten aanzien van het onderwijs toe. In de discussie speelden twee elementen een belangrijke rol. Ten eerste de positie van de gedoogden en de voorwaardelijk toegelatenen, en ten tweede de te volgen strategie om de discussie over het wetsvoorstel aan te zwengelen. Over de positie van de verschillende gedoogde vluchtelingen en de voorwaardelijk toegelatenen bestaat veel onduidelijkheid. In principe is het koppelingsbeginsel ook voor hen geldig, en kunnen zij worden uitgesloten van de collectieve voorzieningen tenzij anders vermeldt. Vanuit verschillende hoeken wordt gedoogd aandacht voor de positie van deze groepen te vragen. Mr P.E. Minderhoud schrijft in zijn commentaar over de Koppe- lingswet in Migrantenrecht: " (...) Op deze wijze creëert de Vreemdelingenwet twee verschillende categorieën rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen, te weten rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen die wel aanspraak kunnen maken op verstrekkingen, etc. en rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen, die geen aanspraak kunnen maken op verstrekkingen, etc.. Het begrip 'rechtmatig verblijf' wordt op deze wijze voor geheel verschillende groepen vreemdelingen gehanteerd. Het idee dat 'rechtmatig verblijf' ook een recht op toegang tot collectieve voorzieningen met zich meebrengt, wordt door deze tweedeling losgelaten. Mr. I. Sewandono gaat nog een stap verder in een artikel in Sociaal Recht. " (...) Het (het koppelingsbeginsel red.) maakt namelijk ook beperking mogelijk van de aanspraken van degenen die slechts voorwaard- lijke toegelaten zijn. Asielzoekers die slechts voorwaardelijk zijn toegelaten, worden de eerste drie jaar uitgesloten van alle algemene sociale voorzieningen. (...) Niet vaak genoeg kan erop worden gewezen dat het onderscheid tussen onvoorwaar- delijk en voorwaardelijk toegelaten asielzoekers volstrekt willekeurig is. Het blijft in de praktijk altijd weer een gok of een asielzoeker, en met name een ontheemde, in aanmerking zal worden gebracht voor een voorwaardelijke verblijfsvergun- ning, een gewone verblijfsvergunning op humanitaire gronden of een toelating als vluchteling."

De ABOP wil vooral het wetsvoorstel bekritiseren op verschil- lende punten, hopend daar enige winst uit te halen. Onno Bosma toonde zich dan ook zeer ingenomen met de toegezeggingen van staatssecretaris Netelenbos en staatssecretaris Schmitz ten aanzien van het onderwijs. Natuurlijk is het nobel van beide staatssecretarissen om de wet te willen aanpassen, maar waarom komen zij een half jaar later met mondelinge toezeggingen over wijzigingen die zeer fundamenteel zijn? Waarom hebben zij wel hun handtekening onder een pakket maatregelen gezet en willen ze dat nu plotseling veranderen? En de grote vraag is natuur- lijk of de door hen voorgestelde wijzigingen het politiek halen. De geluiden vanuit de christen-democratische en de liberale hoek geven namelijk aan dat deze partijen vinden dat de Koppelingswet nog niet ver genoeg gaat. Het is dan ook te betwijfelen of de mondelinge toezeggingen van de zijde van de regering politiek haalbaar zijn. Zich uitspreken tegen de Koppelingswet als geheel lijkt dan ook veel haalbaarder. Veel onderwijsinstellingen formuleren in hun brieven naar Tweede Kamer en B en W van verschillende gemeenten een bredere kri- tiek tegen de Koppelingswet dan alleen tegen de onderwijspara- graaf. Dat is natuurlijk ook essentieel aan de Koppelingswet. Het beschermen van het onderwijs alleen kan niet gezien worden als winst.

Eik en Linde (Amsterdam)

15 februari vond een bijeenkomst plaats in Eik en Linde, georganiseerd door het AC in samenwerking met de afdeling Amsterdam Oud-West van Groen Links. De avond werd door 50 mensen bezocht. In de forumdiscussie werd voornamelijk over gezondheidszorg gediscussieerd. Het standpunt van de directeur van Veen van het ZAO (Amsterdams grootste zieken- fonds) was hetzelfde als in voorgaande bijeenkomsten: het is een 'rampwet', maar..... 'je moet niet te openlijk een lans breken voor zorg aan illegalen, want daarmee speel je extreem- rechts in de kaart. Bovendien moeten we als ziekenfonds steeds marktgerichter werken en schrikt het bedrijfsleven terug voor steun aan illegalen'. Het ZAO spreekt zich dus niet openlijk uit, maar kiest er voor in de marge wat te ritselen. Die marges worden echter steeds smaller en de vraag is zolangza- merhand wanneer voor het ZAO de grens is bereikt. Die vraag bleef ook deze avond onbeantwoord. De verantwoordelijke wethouder in Oud-West, Willem de Kler (Groen Links) gaf aan dat het stadsdeel qua controlefunctie niet op haar taak bere- kend is, omdat de administratie pas sinds kort gedecentrali- seerd is. Wel is duidelijk dat het stadsdeel zal meewerken aan de uitvoering van de wet, omdat het stadsdeel niet alles naast zich neer zal leggen. Hierbij zal gekeken worden naar de marges in de wet. Volgens de Kler was het belangrijk nu te proberen de maatschappelijke discussie naar een hoger nivo te krijgen; het gaat immers nog om een wetsvoorstel, er zijn nog veel onzekerheden. Nuredin Dahan (Forum) trok de vergelijking met de uitsluiting van groepen mensen voor de Tweede Wereld- oorlog. Nu worden opnieuw sociaal vitale voorzieningen ge bruikt om illegalen op te sporen. Zijn kritiek op veel van de reacties tot nu toe op het wetsvoorstel is dat er teveel gereageerd wordt op een manier van "redden wat er te redden valt", binnen een anti-migratie beleid. Het Forum wil dat ook tegen dat beleid de weerstand gaat groeien, en roept op tot een bredere dikscussie. Als het wetsvoorstel wordt geaccep- teerd en ingevoerd, zou de Koppelingswet genegeerd moeten worden niet uitgevoerd.

OCC INIT (Amsterdam)

Op 10 maart werd door het AC op een bijeenkomst over het asielbeleid uitleg gegeven over de Koppelingswet. De bijeen- komst was georganiseerd door OCC INIT, een onafhankelijk cultureel centrum in Amsterdam Zuid. Op de bijeenkomst waren naast het Autonoom Centrum ook het ASKV (kerkasiel), de Mi- granten Rechtswinkel en Fort van Sjakoo aanwezig.

De Klinker (Nijmegen)

Op 12 maart 1996 organiseerden de Socialistische Arbeiders Partij (SAP) en de jongerenafdeling van die partij (Rebel) een informatieavond over de Koppelingswet. De organisatie was vooral gericht op scholieren van het middelbaar onderwijs. Aangezien er in Nijmegen een grote groep leerlingen actief is tegen de onderwijsplannen van Minister Ritzen, gokte de orga- nisatie op een hoge opkomst. Dit bleek niet het geval. Onder de 10 aanwezigen was geen enkele scholier uit Nijmegen. Na een inleiding door ons, lichtten leerlingen van het Montessori Lyceum uit Amsterdam toe wat zij tegen de Koppelingswet wilden ondernemen. Naast enkele interviews (jongerenblad van Amnesty International en Primeur), willen zij handtekeningen tegen de Koppelingswet inzamelen en proberen landelijk leerlingen te informeren over de gevolgen van de Koppelingswet.