Verwijderingscentrum Ter Apel (mei 1998)
Rapport praktijk Ter Apel (november 1996)
Open brief 13 juni 1996 Verwijderingscentrum Ter ApelVerwijderingscentrum Ter Apel (april 1996)
Chronologie Verwijderingscentrum Ter Apel (eind 1995)
Het verwijderingscentrum Ter Apel in het kader van het Nederlandse vreemdelingenbeleid (eind 1995)
Vergelijking tussen een gewoon AZC met het AZC dat in Ter Apel gepland is (eind 1995)
Verwijderingscentrum Ter Apel (september 1995)
Ter Apel, gevangenschap van afgewezen asielzoekers en illegalen: Hoezo 50 jaar bevrijding? (begin 1995)
juni 1996
Open brief aan de staatssecretaris van het Ministerie van Justitie en de voorzitter en de leden van de Vaste Kamercommissie Justitie
Opgesteld door de Werkgroep Vluchtelingen Vrij en mede ondertekent door het Auotnoom Centrum en de Fabel van de Illegaal.
Datum: 13 juni 1996
Onderwerp: Verwijdercentrum Ter Apel
Geachte mevrouw/mijnheer, geachte leden,Onlangs is in Ter Apel een nieuw justitieel complex geopend met als doel de uitzetting van technisch moeilijk verwijderbare zogeheten onrechtmatig in Nederland verblijvenden te bespoedi- gen. Een deel van dit complex, uaarvan de realisering in zijn totaliteit voor 1998 staat gepland, is nu sinds enkele weken ender de misleidende benaming 'asielzoekerscentrum' in gebruik.
Ondanks de korte duur van deze funktioneringsperiode geeft de onmenselijke praktijk die de als ongewenste vreemdelingen be- stempelde mensen in het Ter Apeler 'AZC' treft, aanleiding de situatie ter plekke met onmiddelijke ingang te beeindigen en de daar samengebrachte mensen gelegenheid te bieden terug te keren naar een regulier asielzoekerscentrum. Graag lichten wij dit toe.
Bij de situatie zeals die zich momenteel in bet verwijdercen- trum Ter Apel voordoet meeten grote vraagstekens worden ge- plaatst. Recente gebeurtenissen binnen en buiten het centrum maken dit duidelijk. Een korte impressie:
De Provinciale Raad van Kerken van Groningen noemde de situatie 'onmenselijk' en gaf aan dat 'mensenrechten in Ter Apel ge- schonden' worden. De stedelijke Raad van Kerken in Groningen sprak van 'concentratiekamp-achtige praktijken?. Maar vooral het verzet van de vluchtelingen zelf geeft aan dat er in Ter Apel iets fundamenteel fout tit. Op 24 mei brak een aproer uit waarbij op verschillende plaatsen brand werd gesticht en een vechtpartij ontstond tussen vluchtelingen en politie. Een Erit- reese vrouw ging in de laatste week van mei in honger- en dors- tstaking uit protest tegen haar behandeling Ze zag zich daarbij gedwongen op papier afstand van haar dochter te doen. Na zich op de rand van coma te hebben bevonden werd de vrouw 's maan- dagsochtends 3 juni uit het ziekenhuis ontslagen en terugge- voerd naar het venuijdercentrum alwaar ze nog dezeifde dag uren werd verhoord op de ter plekke aanwezige IND-unit. Nadat op de dinsdag een verhoor vijf uur in beslag had genomen greep een begeleider van de vrouw in de onveran woorde situatie in. Daar- naast werd de vrouw geintimideerd door haar te onderwerpen aan een meldplicht per elk uur en verdere verhoren. Op deze zelfde dinsdag werden twee andere, Armeense, vrouwen onaangekondigd uitgezet. Ze verzetten zich hierbij hevig en kregen onder dwang kalmeringsmiddelen toegediend.
De praktijk van het 'AZC' in Ter Apel is zodanig dat een buiten gebruikstelling van het complex op dit moment vanuit humani- tair, ethisch, medisch en juridisch oogpunt volstrekt noodzake- lijk is. Daarvoor zijn er zowel kritiekpunten die betreking hebben op de aktuele situatie als op de opzet en inrichting van het model 'AZC'.
Kritiekpunten bij de huidige praktijk in het 'AZC' Ter Apel:
I. Er bestaat feitelijk voor de in het Ter Apeler 'AZC' samen- gebrachte vluchtelingen geen toegang tot onafhankelijke rechts- hulp. Pas per 1 augustus 1996 is de opening van een rechtsbij- standskantoor op het terrein gepland en er zijn gegronde rede- nen aan te nemen dat hierbij vertragingen zullen optreden. In het door de vluchtelingen bij binnenkomst te tekenen huisregle- ment staat vermeld dat bij behoefte een Bureau voor Rechtshulp kan worden gebeld, een telefoonnummer staat echter niet ver- meld. Het gros van de klachten die de vluchtelingen naar de buitenwereld toe kenbaar maken, betreft het gebrek aan en de ontoegankelijkheid van informatie omtrent toegang tot onafhan- kelijke rechtsbijstand. Deze omstandigheid van het grotendeels onmogelijk maken van rechtsbijstand betekent een schending van nationale en internationale wetgeving.2. Tijdens de presentatie van de inrichtingsplannen voor het Ter Apeler 'AZC' was sprake van een ruim aanbod van facilitei- ten op het gebied van sport en recreatie, scholing en vorming. Deze toegezegde voorzieningen ontbreken volledig.
3. De bovengenoemde voorzieningen worden ondanks het feit dat zij ontbreken door Justitie gebruikt als onderdeel van een aantal goede beloftes aan vluchtelingen om hen te bewegen zich op vrijwillige basis naar Ter Apel te begeven. Misleiding wordt als middel ingezet om de gewenste doorstroming van vluchtelin- gen uit reguliere AZC's naar het centrum in Ter Apel te ver- snellen. Een desilussie bij de vluchtelingen is na de voorge- spiegelde positieverbetering onvermijdelijk. De hieropvolgende begrijpelijke woede-uitbarstingen worden door de inzet van gerwapende politie-eenheden en het arresteren van individuele vluchtelingen bestraft.
4. De dagelijkse leefomstandigheden van de vluchtelingen ter plekke zijn meer dan sober. Ruimtes van 3 bij 4 meter grondop- pervlak moeten door 4 personen worden bewoond, de mensen moeten rondkomen met 56 gulden per week voor voedsel, verplichte lang- durige aanwezigheid op het terrein i.v.m, stempeltijden maken het op een uur loopafstand liggende dorp Ter Apel nauwelijks bereikbaar.
5. Het huisreglement dat vluchtelingen bij binnenkomst in het centrum meeten tekenen is ongenuanceerd en verschillende arti- kelen zijn met elkaar in tegenspraak. Het reglement legt alle macht bij het centrumpersoneel, de vluchteling kan er geen enkel recht aan ontlenen.
Kritiekpunten bij de opzet en inrichting van het model 'AZC':
1. De benaming 'AZC' is misleidend en geeft ruimte voor een volledig willekeurige behandeling van de in dit centrum ver- blijvende vluchtelingen. Deze willekeur wordt nog versterkt door de 'noodopvangconstructie". De noodzaak van een dergelijke noodopvang is momenteel volstrekt niet aanwezig: de COA be- schikt over een overcapaciteit aan plaatsen en een acute grote vraag naar opvang ligt niet in het vooruitzicht. Het verwijder- centrum is bedoeld voor uitgeprocedeerden en in Nederland zoge- heten illegaal verblijvenden. Asielzoekers vallen niet onder beide categorieen en alleen daarom al kan van een 'AZC' geen sprake zijn, De constructie 'nood-AZC' maakt het naast de hier- boven genoemde praktijken ook mogelijk niet-uitgeprocedeerden in Ter Apel onder te brengen. Hiermee wordt enig zicht op de bevoegdheden van de IND o.a. aangaande het afnemen van verhoren belemmerd.2. Het Ter Apeler 'AZC' is gepresenteerd als een 'open cen- trum'. De afgelegen ligging van bet complex in combinatie met een langdurige verplichte aanwezigheid op het terrein in ver- band met vaste stempeltijden (van 9.00u tot 11.30u en 14.00u tot 16.00u) die bovendien nog willekeurig kunnen worden uitge- breid (bijvoorbeeld in het kader van een individuele strafmaat- regel) maakt van bet centrum feitelijk een gesloten inrichting. Het feit dat bezoek alleen op uitnodiging binnen kan komen onderstreept deze constatering.
3. Het Ter Apeler 'AZC' is gevestigd op vervuild terrein van het Ministerie van Defensie. Ter vaststelling van de mate van vervuiling is een onderzoek ingesteld waarvan de uitkomst in de vorm van een rapport half augustus wordt verwacht. Dit rapport meet bet Ministerie van Justitie uitsluitsel geven of het ver- antwoord is mensen op dit terrein te huisvesten, of het terrein geschikt is ter vestiging van een verwijdercentrum. Zonder dit rapport af te wachten is per 29 april de 'noodopvang' in ge- bruik genomen.
Samenvattend willen wij nogmaals benadrukken dat de situatie zoals die momenteel ter plekke in het Ter Apeler 'AZC' aanwezig is, volstrekt ongeschikt is om mensen onder te brengen. Dit 'AZC' heeft bovendien in de praktijk meer weg van een Huis van Bewaring, maar dan zonder de daarbinnen geldende rechtsregels. Wij eisen daarom een direkte sluiting van bet 'AZC' Ter Apel onder de huidige omstandigheden en het aanreiken van mogelijk- heden voor de daar verblijvende vluchtelingen terug te keren naar een regulier AZC.
Autonoom Centrum
Fabel van de Illegaal
Werkgroep Vluchtelingen Vrij
