Vanaf het moment dat George Orwell zijn boek '1984' publiceerde, is het begrip 'Big brother is watching you' veelvuldig gebruikt als uitdrukking van een soort apocalyptische visie op de totale dictatuur die op het punt van uitbreken stond. Het probleem is dat hoe vaker je hiermee dreigt, hoe inhoudslozer de uitdrukking wordt. Het is net als continu verkondigen dat het fascisme in aantocht is. Toch valt het niet ontkennen dat er sprake is van een snelle en zeer ongewenste ontwikkeling richting controlemaatschappij.
Vorig jaar werden de eerste kliklijnen voor uitkeringsfraude geopend, en het koppelen van computerbestanden is de gewoonste zaak van de wereld. Wil je dat bij Albert Heijn je gulden een daalder waard is, dan kan dat alleen maar door een algehele registratie en pasje. Je krijgt nog net geen AH-logo op je jas genaaid. Bij de slogan 'Albert Heijn let op de kleintjes' krijg je nu toch een vieze smaak in de mond.
Het aftappen van telefoons door Justitie en veiligheidsdiensten stijgt explosief volgens onderzoekers. Dit tappen gebeurt al lang niet meer alleen bij verdenking van ernstige misdrijven. De kosten stijgen navenant. Volgens de nieuwe Telecommunicatiewet moeten deze kosten door communicatiebedrijven worden opgebracht. Met andere woorden: via je telefoonrekening betaal je je eigen telefoontap.
In Ede gaan 14 camera's 's avonds en 's nachts in het centrum zorgen voor de openbare veiligheid. Ook in Arnhem, Groningen en Bergen op Zoom bestaan dit soort plannen. De BVD mag heimelijk woningen binnentreden, zonder dat de eigenaar of bewoner daarvan op de hoogte wordt gebracht. Het zou dan om die zaken gaan die met de nationale veiligheid te maken hebben. Een wijziging in de grondwet van 10 maart dit jaar. Gedoeld wordt hier vooral op terreurgroepen. Naar mijn weten is er momenteel geen enkele sprake van 'terreurgroepen' in tegenstelling tot het verleden. Je vraagt je dan ook af....
Via Amerikaanse satellieten worden alle telefoon- en computerverbindingen afgeluisterd, en via grote computers kunnen deze op trefwoorden gescand worden.
Wat moet je hier nu allemaal mee? Het idee dat het toch onze grote broer is die ons wil beschermen tegen kwade invloeden van buiten is toch niet serieus te nemen?. Het lijkt me meer een incestueus vadertje staat die me ook nog eens in een peepshow te kijk zet voor iedereen die er maar voor wil betalen. In ruimtelijke zin kun je je nergens meer terugtrekken met enige privacy. Het enige dat overblijft is een stukje van je gedachten te ommuren en er achter te schuilen voor de buitenwereld. Jezelf terugtrekken achter denkbeeldige geraniums.
Zonder nu te beweren dat we in de beklemmende wereld van '1984' zijn aanbeland begint er wel iets te knagen. De oorzaak is niet zo makkelijk te duiden als 'big brother'. Maar wie controleert nu eigenlijk wie en waarom? Langzamerhand zijn we allemaal elkaar aan het bespieden. Slechts een kleine groep onttrekt zich daaraan, bestaande uit een selecte groep van multinationale ondernemingen, ambtenaren op Europees niveau en zakenlieden. Dus toch een familie van 'Big Brothers'!

En waar privatisering wel niet toe kan leiden symboliseert het volgende: Een commerciële afdeling van het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken opent een databank van DNA-profielen van zakenlieden die bang zijn voor ontvoering. Ontvoerders hoeven dan geen vingers of stukken oor op te sturen ter identificatie.