Ombudsman en Eurotop

De Nationale Ombudsman kwam in november, anderhalf jaar na de Eurotop in Amsterdam, met een vernietigend oordeel over het grootschalig politie- en justitieoptreden. Het Autonoom Centrum en Buro Jansen & Janssen diende een klacht in namens tal van klagers. Maandenlang onderzoek en een 324 pagina's dik rapport waren het resultaat.

Politie en justitie hebben volgens de Nationale Ombudsman in Amsterdam duidelijk de grens van hun bevoegdheden overschreden. Met de massa-arrestaties voor een `rustige Eurotop' heeft het doel de middelen geheiligd. Op grond van de Gemeentewet heeft de burgemeester de noodwet afgekondigd. Deze bevoegdheid is echter onrechtmatig gebruikt, namelijk als een algemeen vangnet voor het geval bevoegdheden uit andere rechtsgebieden geen uitkomst bieden. Een groep van 150 Italiaanse treinreizigers, die naar Amsterdam waren gekomen om deel te nemen aan de werklozendemonstratie, werd zo zonder grond te lang opgehouden en vervolgens ten onrechte geboeid en ingesloten. Een noodwet kan bovendien niet dienen als grondslag voor vrijheidbeneming. Burgemeester Patijn heeft zich tevens te afstandelijk opgesteld, want een ingrijpende openbare ordemaatregel als het geven van een noodbevel vereist een persoonlijke betrokkenheid, aldus de Nationale Ombudsman. Ook is bij de uitzettingen van diverse buitenlandse arrestanten de Vreemdelingenwet overtreden. De Nationale Ombudsman veroordeelt tevens dat Patijn het eerdere vernietigende oordeel van de Amsterdamse Commissie voor de Politieklachten naast zich neer heeft gelegd.

Na het zoveelste onderzoek blijkt dus dat alle democratische regels tijdens de Eurotop opzij zijn geschoven. Persoonlijke consequenties heeft dit echter niet; niemand hoeft af te treden. Alleen als burger word je voor het overtreden van de wet gestraft, als overheidsdienaar niet. De oplossing wordt nu door de politiek gezocht in het oprekken van de bevoegdheden. De democratie wordt dus toch nog gered.