Slachtoffer van de asielbureaucratie

uit: Het Parool van 16.04.02

door Marcel van Engelen

Een 36-jarige Ethiopiër wordt vandaag uit zijn gemeentewoning gezet; 44 andere, al jarenlang in Nederland verblijvende asielzoekers volgen. Ze blijven in de stad en zullen in de illegaliteit verdwijnen.

ANDERHALVE WEEK nu bivakkeren een kleine dertig asielzoekers uit protest in het Haagse gemeentehuis. In Amsterdam vindt vandaag de eerste ontruiming plaats van 45 gemeentelijke woningen, waarin de stichting Hulp voor Onbehuisden (HVO) asielzoekers huisvest.

Het gaat om dezelfde groep mensen: vluchtelingen die verscheidene procedures van de oude Vreemdelingenwet hebben doorlopen en uiteindelijk zijn afgewezen. Dat duurde zo lang dat sommigen al meer dan tien jaar in Nederland zijn en hun kinderen hier zagen opgroeien.
Wat ze ook gemeen hebben: ze moeten het land uit, dienen dat zelf te regelen en doen dat niet. Eenmaal op straat gezet, verdwijnen ze in het (semi-)illegale circuit, waar links-activistische of christelijke organisaties als het ASKV of de Raad van Kerken hun onderdak bieden. Organisaties die in hun strijd tegen het strenge rijksbeleid gemeentelijke subsidie ontvangen.
Een onrechtvaardige en tegenstrijdige toestand, oordeelden PvdA, GroenLinks, SP en Amsterdam Anders/De Groenen in de gemeenteraad onlangs opnieuw. Zij willen dat burgemeester Job Cohen de uitzettingen op zijn minst opschort.
De repliek van Cohen, in een vorig leven als staatssecretaris van Justitie verantwoordelijk voor het nieuwe vreemdelingenbeleid, was even voorspelbaar als afgemeten: de uitzettingen zijn rijksbeleid en daar kunnen gemeenten niet van afwijken. Hetzelfde zei de Haagse burgemeester Wim Deetman onlangs.

Dagvaardingen

Maar vooralsnog maakt de gemeente met de andere 44 uitzettingen geen haast. Sinds HVO het eerste kort geding - uitspraak een maand geleden - won en vandaag een 36-jarige Ethiopiër gaat uitzetten, is het stil, zegt Frank van Haren, raadsman van zes asielzoekers. ''De advocaat van HVO zegt dat de andere zaken gewoon doorgaan, maar er zijn nog geen dagvaardingen, geen data, niks.''
De groep bestaat uit merendeels vluchtelingen uit Noord-Irak en Ethiopië. De Irakezen kregen aanvankelijk een tijdelijke verblijfsvergunning, omdat de overheid erkende dat zij terecht waren gevlucht, zegt Van Haren. ''Waarom dan nu de tanden laten zien? Noord-Irak is voor velen nog onveilig. Daarbij is het voor hen bijna onmogelijk terug te keren, omdat Turkije, dat transitvisa moet verlenen, bijna niet meewerkt.''
Tegen de meeste Ethiopische vluchtelingen bestaat al zeven jaar een 'last van uitzetting', beklemtoont Maarten van Poelgeest, fractievoorzitter van GroenLinks. ''Zij gaan nu echt niet meer weg. Ze worden in de illegaliteit geduwd.''
Ook Jose Roberto Kapela (39), één van de 45 uitgeprocedeerden op de lijst, peinst er niet over terug te keren naar zijn geboorteland Angola. Hij vluchtte in 1994 uit Luanda, waar hij actief was voor de bevrijdingsbeweging FNLA. ''Ik was mijn leven niet meer zeker,'' zegt hij.
Hij neemt plaats op een versleten bankstel in zijn flatje in Noord, dat hij deelt met een landgenoot en een Rwandese vluchteling.
Of het onveilig is terug te keren, daarover laat hij zich niet uit. ''Maar na acht jaar Nederland ga je niet meer terug naar een land dat al vijfentwintig jaar in burgeroorlog is.''
Hij arriveerde in Brussel, ontmoette een man die hem naar het politiebureau in Alkmaar bracht, en daar begon zijn uitzichtloze tocht door de asielbureaucratie. Na diverse (beroeps-) procedures is zijn advocaat de laatste drie jaar bezig hem in Nederland te houden op 'humanitaire gronden' (het zou voor hem onveilig zijn terug te keren). ''Acht jaar leef ik al in afwachting,'' zegt hij. Hij vult zijn dagen met tv-kijken en wandelen.

Procedures

De nieuwe Vreemdelingenwet, die april vorig jaar van kracht is geworden, beoogt een einde te maken aan de langdurige procedures en beroepsmogelijkheden. Maar de grote steden zitten nog met asielzoekers die, dankzij de oude wet, al jarenlang in Nederland zijn. In de Amsterdamse groep zit bijvoorbeeld een Somalische moeder met twee kinderen, die gewoon op de basisschool zitten.
''Deze groep moet je een generaal pardon geven," zegt Van Poelgeest. Met een groep 'witte illegalen', die hier reeds enige jaren werkte, is dat onder leiding van de vorige burgemeester, Schelto Patijn, ook gebeurd.
Van Poelgeest is niet de enige die dat bepleit. PvdA, D66 en GroenLinks drongen daar begin dit jaar in de Tweede Kamer nog op aan. Staatssecretaris van Justitie Ella Kalsbeek wil daar vooralsnog niets van weten.
Landelijk gaat het om naar schatting vijfduizend uitgeprocedeerde asielzoekers die al lang in Nederland verblijven. Het gaat om een vaste groep, van wie de meesten volgens de voorstanders van het pardon zijn ingeburgerd. Dit weekeinde boden de Raad van Kerken en de Vereniging VluchtelingenWerk Nederland Tweede-Kamervoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven een manifest van deze strekking aan.
Van Haren houdt hoop: de verkiezingen komen eraan, de houding ten aanzien van vreemdelingen is onder invloed van Pim Fortuyn wat gewijzigd, politiek Den Haag wil zich nu niet branden aan een generaal pardon. ''Maar de roep erom groeit. Dat biedt mogelijkheden voor ná de verkiezingen."

 

Terug naar "Asielzoekers uit ROA woningen"

Naar het Autonoom Centrum

 


De asielzoekers en hun verhaal

Fotos: Hilco Koke

Ammar's verhaal in 'Dwars door de buurt'
Ammar Salim Bashir Katlama

Uitspraak eerste rechtzaak
Rechtzaak

Ondanks Fatwa hier ongewenst
Ondanks Fatwa is Kwestan hier ongewenst