De Vrije Ruimte en het Autonoom Centrum organiseren in september een groots opgezet spektakel onder de naam guerrilla expo. De Guerrilla Expo wil een letterlijke inbreuk in de stedelijke structuur zijn, maar zal door een uitnodigende vormgeving ook versmelten met haar omgeving. Het continue proces van de gedeelde en bevochte stad komt daarmee terug in het karakter van de expositie. Hier een eerste schrijven.

 

Guerrilla Expo. 1

 

De gedeelde/bevochten stad

 

Amsterdam presenteert zich in toeristenfolders, voorlichtingsbrochures en beleidsnotities graag als een tolerante, dynamische, creatieve, multiculturele, high-tech metropool. Een stad met internationale uitstraling waarin de nieuwe kosmopolitische middenklasse die werkzaam is op het gebied van media, cultuur, kunst, vrije tijd en toerisme naar hartelust kan wonen, consumeren en ontspannen (loungen). Architectonische hoogstandjes, aangeharkte openbare ruimten en kwalitatief hoogstaande voorzieningen moeten de stad aantrekkelijk maken voor het internationale bedrijfsleven en deze koopkrachtige burgers.

Achter deze façade gaan echter andere werkelijkheden schuil. Door de komst van de nieuwe middenklasse worden minder draadkrachtige groepen in ras tempo uit het centrum en de negentiende eeuwse wijken verdreven. Ook trekken in het kielzog van de mondiale datastromen immigranten vanuit de gehele wereld de stad binnen. Deze onderbetaalde en vaak geillegaliseerde werknemers voorzien de nieuwe middenklasse van haar gemak en comfort, en geven de stad haar zo bewierookte kleurrijke aanzien. Deze multicultiraliteit wordt gewaardeerd zolang ze zich uit in exotische winkels, eettentjes en kleurrijke feesten. Op het moment dat het leidt tot 'afwijkend' gedrag die de gewenste gang van zaken en onze normen en waarden verstoren, maakt de tolerantie plaats voor law & order. Dit treft niet alleen migranten, maar ook leden van subculturen, zwervers en andere mensen die op een andere manier afwijken van de normaliteit. Creativiteit wordt gewaardeerd, maar het moet wel passen in het beeld dat de stad van zichzelf heeft en het liefst in dienst staan van de vrije markt. Ook voor afwijkende meningen is alle ruimte zolang ze worden geventileerd op de daarvoor toegewezen plaatsen en tijdstippen.

 

In deze gedeelde stad geven de bewoners hun dagelijks leven vorm vanuit hun eigen behoeften, wensen en verlangens. Tegelijkertijd bevechten ze hierbij hun eigen ruimte doordat ze afwijken   van de voor hen bedachte paden, de gestelde grenzen overschrijden en verboden gebieden betreden. In de Guerrilla Expo ‘De gedeelde/bevochten stad’ willen we dit dagelijks leven van de bewoners van de postmoderne metropool in beeld brengen. Hoe begeven ze zich door de stad, welke grenzen worden daarbij overschreden en op welke manieren gaan ze daarbij (bewust of onbewust) de confrontatie aan met het bevoegd gezag.

Daarbij willen we laten zien dat het veroveren van een eigen ruimte niet alleen ‘sympathieke’ emancipatiemomenten kent, maar ook radicale en vanuit sommige posities negatieve breuken.  In de bevochten stad zien we bijvoorbeeld zowel Marokkaanse vrouwelijke senioren een theehuis voor zichzelf claimen als jonge blanke gabbers een moskee met hakenkruizen bekladden. Ook zien we Marokkaanse jongeren tijdens een demonstratie tegen de oorlog in Palestina het Nationaal Monument op de Dam beklimmen - een moment van afzetten tegen of emanciperen van de “Hollandse” normaliteit door een gemarginaliseerde groep - en tegelijkertijd het Krasnapolsky hotel bekogelen omdat het een joodse naam draagt.

 

 

Expositie

Deze spanningen tussen de gedeelde en de bevochte stad nemen we als uitgangspunt voor  de expositie. Omdat deze meestal pas aan het licht komen als een gebeurtenis de dagelijkse normaliteit doorbreekt, willen we de expositie koppelen aan een actiekraak in het centrum van de stad. De ruimte voor de tentoonstelling zal gedurende een week worden gekraakt. Temidden van het vrijemarktgeweld moet ze een oase van afwijkend gedrag, creativiteit en vrijheid creëren waardoor de kooplustige Amsterdammer of toerist beseft dat de stad veel meer is dan een winkelparadijs. De actiekraak wordt niet ingezet als middel om goedkoop een ruimte te bemachtigen, maar heeft een directe relatie met de inhoud van de expositie. De Guerrilla Expo wil een letterlijke inbreuk in de stedelijke structuur zijn, maar zal door een uitnodigende vormgeving ook versmelten met haar omgeving. Het continue proces van de gedeelde en bevochte stad komt daarmee terug in het karakter van de expositie.

 

 

Thema’s

 

De problematiek van de gedeelde/bevochten stad is complex en veelomvattend. Om deze iets meer richting te geven hebben we gekozen voor een viertal thema’s die als richtlijn kunnen dienen voor de verdere uitwerking. De thema’s moeten daarbij niet louter beschouwd worden als kader waarbinnen gewerkt moet worden, maar ook als inspiratiebron waar nieuwe elementen aan toe kunnen worden gevoegd. Ook geheel nieuwe thema’s kunnen in het werkproces ontstaan.

 

 

Amsterdam City BV

Amsterdam wordt in toenemende mate als business unit gezien, bestuurd en verkocht. Dit bepaald voor een belangrijk deel de ruimtelijke en sociaal-culturele ontwikkeling.

 Uitwerkingsrichtingen:

      De wijze waarop economische principes zoals efficiëntie en rationalisatie in toenemende mate ons dagelijks leven structureren. De hoogopgeleide Amsterdammer wil zijn werktijd en vrije tijd op een efficiënte wijze inrichten en in een  korte tijd een zo’n hoog mogelijke belevingswaarde bereiken. Deze wijze van leven is mogelijk door  een informele economie waar illegale arbeiders deze levensstijl betaalbaar  houden. (de wasserettes gerund  door pakistaanse/indiase mensen, de bolletjesslikkers voor de broodnodige “kicks”

      De verkoop van Amsterdam als toeristen pretpark door het authentiek historisch beeld te herontwerpen (denk aan granieten stoepranden, toren van de Westerkerk als straatlantaren en de herinrichting van de Dam).

 

Amsterdam City Senses:

Het beeld dat mensen van een stad hebben wordt  niet alleen bepaald door sociaal-maatschappelijke fenomenen, maar ook door onbewuste en bewuste zintuiglijke waarnemingen. Ook in deze stedelijke realiteit vinden confrontaties en vervlechtingen plaats die soms heel indringende uitwerkingen hebben.

Uitwerkingsrichtingen:

      Geluid: geluidsvervuiling, uitstervende geluiden, de terreur van de muzak en het verbod op muziek op straat.

      Zicht: horizon/perspectief verandering door ruimtelijke ingrepen.

      Beeldterreur: Publexborden

      Vrije expressie: graffitie, stickertjes, posters, tags,…

      Avontuur. De stad als wildernis: urban exploration/pyscho-geografie

 

Amsterdam City culture:

De stad als multicultureel podium is het zeer brede beeld van de Amsterdamse samenleving als 'happy melting-pot' . Tegelijkertijd is Amsterdam een karikatuur van dit podium waar etnische verschillen oorzaak zijn van uitsluiting.

Uitwerkingsrichtingen:

In de stad hebben globale ontwikkelingen zoals een overwinning van Galatasaray in de Uefa-cupfifnale of de bezetting van Palestina door Israel  invloed op de Amsterdamse (lokale) context. Op welke wijze worden globale ontwikkelingen in de Amsterdamse context opgepakt? Of hoe manifesteren globale ontwikkelingen zich in Amsterdam.

 

-            Enerzijds wordt de multiculturaliteit begeert, anderzijds wordt alles wat vreemd is verafschuwd.  Zo sponsort Nike het zogenaamde “Panna” voetbal (een vorm van pleintjes-voetbal) in Amsterdam. De “streetcredibelity” van allochtone kiddies wordt door Nike begeerd en natuurlijk ook vermarkt. (De “hoop” dat de allochtone kiddies zich van een dergelijke “exploitatie” emanciperen kan je daarbij ook als begeerte beschouwen) Tegelijkertijd worden de allochtone kinderen door andere maatschappelijke instituties verafschuwd en als “Public Enemy Nr. 1” afgeschilderd. (Rob Oudkerk’s kut Marokkanen)

 

Amsterdam controling everyThing

Controleren van het stedelijk leven zorgt ervoor dat alleen gewenste vormen van stedelijk gedrag mogelijk zijn. Afwijkenden, zoals zwervers, zijn op bepaalde plaatsten niet meer gewenst en worden verwijderd. Grote groepen junks worden iedere zomer weer uit de binnenstad verdreven om de binnenstad 'op te schonen' voor toeristen.

Uitwerkingsrichtingen:

·        Naast de privatisering van de publieke ruimte met hekken wordt alleen nog specifieke vormen van ruimtegebruik in delen van de stad getolereerd. Verschillende vormen van zonering door controle en angst spelen zich in de stad af. Bijvoorbeeld door middel van een kaart zouden zo verschillende disciplineringsruimtes kunnen worden onderscheiden: daklozen vrije-zones, alcoholvrije ruimtes, geweldsloze zones.

 

-     Sociale processen van zero-tolarence. Toezicht en controle (bewakingscamera's, buurtregisseurs, disciplinerend stadmeubilair, etc). Vormen van repressie demonstratieverboden, preventief oppakken

 

 

Praktisch

Al enige tijd is een 7-tal mensen bezig met het voorbereiden van deze expositie. Nu is de fase aangebroken om veel meer mensen bij het project te betrekken. Wij willen hierbij aan jou  vragen een bijdrage te leveren. Je kunt een van de genoemde thema’s, of een aspect daarvan, verder uitwerken. Maar je bent ook vrij om thema’s met elkaar te verbinden of geheel nieuwe thema’s op te pakken en uit te werken. Ook in de vorm die je kiest ben je volledig vrij. Wel gaat de voorkeur uit naar een beeldende tentoonstelling en willen we lange lappen tekst vermijden.

De Geurrilla Expo zal ergens in september  plaats moeten vinden - afhankelijk van wanneer we een geschikte locatie kunnen kraken. We streven ernaar eind augustus alle individuele bijdragen binnen te hebben. Half juni willen we graag met alle deelnemers bij elkaar  komen om met elkaar te laten kennis maken.