Betreft: verwijdering van uitgeprocedeerde asielzoekers en illegale
migranten uit Nederland

Amsterdam, 18-02-'04

Beste mensen van KLM, Martinair en Transavia,

Wij willen middels deze open brief met klem een oproep doen aan uw
luchtvaartmaatschappijen een standpunt in te nemen over de dreigende
uitzetting van 26.000 uitgeprocedeerde vluchtelingen. De IND zal een
beroep doen op uw maatschappijen deze verwijderingen uit te voeren.

Deze mensen verblijven hier veelal meer dan vijf jaar, soms zelfs
tien jaar. Rond deze groep is nu veel commotie ontstaan. Gemeenten,
kerken, scholen en steun- en actiegroepen geven te kennen deze
uitzettingen niet te accepteren en komen in actie voor deze mensen.

Het Autonoom Centrum heeft met uw luchtvaartmaatschappijen in het
verleden herhaaldelijk contact gehad over de medewerking die uw
maatschappij verleent aan het verwijderen van vluchtelingen en
'illegalen' per lijndienst dan wel per gecharterd vliegtuig.

Als protest tegen medewerking aan verwijdering hebben we acties
gevoerd tegen Martinair (bezetting hoofdkantoor 1996) en KLM
(campagne 'Zwaanzinnige terugvlucht, uw uitzettingsagent', 1999, zie
http://www.autonoomcentrum.nl/klm). Ook Transavia, die de laatste tijd
veel charteruitzettingen uitvoert, is door ons aangesproken op haar
verantwoordelijkheid.

Naar aanleiding van de kritiek en acties zijn diverse gesprekken
gevoerd met uw maatschappijen. Deze acties en gesprekken leidden er
toe dat Martinair toezegde geen medewerking meer te zullen verlenen
aan de uitvoering van (groeps-)uitzettingen van vluchtelingen en
'illegalen' en dat de KLM, die aanvankelijk volhardde in haar
standpunt zonder meer medewerking te verlenen aan uitzettingen, haar
standpunt wijzigde in geen persoon gedwongen, tegen zijn wil in, uit te
zetten. Transavia heeft toegezegd in februari 2004 met haar standpunt te
zullen komen en dat ons kenbaar te maken.

Het moge duidelijk zijn dat de groep van 26.000 vluchtelingen niet
vrijwillig kan vertrekken en dat slechts een deel dit onder dreiging van
vreemdelingendetentie of onderduiken in de illegaliteit niet anders kan
dan overwegen.

Mochten uw maatschappijen toch meewerken aan de verwijderingen dan
voelen we ons genoodzaakt actie te ondernemen, eventueel samen met de
talloze steuncomitées, om uw maatschappij van gedachten te doen
veranderen. De ernst van de situatie van verwijderingen, gezinnen die uit
elkaar gehaald worden, kinderen van acht, negen jaar die hier geboren zijn
en op school zitten, dit alles kan toch niet opwegen tegen het commercieel
belang van uw maatschappijen om extra tickets aan de IND te verkopen. Uw
maatschappijen zouden daarmee een slaatje slaan uit de droevige ellende
van mensen die gedwongen verwijderd worden naar landen waar velen, zo
blijkt uit de praktijk, wel degelijk iets te vrezen hebben.

Luchtvaartmaatschappijen hoeven niet als verlengstuk van Justitie te
fungeren als onderdeel van een verwijderingsmachine. Doen ze dit wel dan
is dat een vrije keuze. Het lijkt ons dan ook een uitgelezen kans om
invulling te geven aan ethisch ondernemen.

We hopen ook dat zowel piloten als personeel en passagiers zich meer dan
voorheen zullen verzetten tegen de uitzettingen. Vakbonden hebben al
aangegeven om leden die in gewetensnood komen te steunen.

We hopen uw standpunten spoedig te mogen vernemen,
Gegroet, Autonoom Centrum

Bilderdijkstraat 165-f, 1053 KP, Amsterdam, 020-6126172,
ac@autonoomcentrum.nl

Cc:
Air France
FNV-Vakbond
Pilotenvereniging VNV
Ifalpa
Personeelsverenigingen luchtvaartmaatschappijen
Vluchtelingen(zelf)organisaties
Kerken
Media

Bijlage bij Open Brief aan Luchtvaartmaatschappijen van Autonoom
Centrum dd. 2004-02-18

Hieronder een aantal passages over medewerking aan verwijdering door
luchtvaartmaatschappijen uit het boek: 'Over de grens' - Verwijderingen
van vluchtelingen en migranten uit Nederland, een uitgave van het Autonoom
Centrum, publicatie laatste week februari a.s., te bestellen door
overmaking van 10 euro op girorek. 6131418 tnv St. Afval A'dam, ovv
'vlucht naar voren'.

Uit 'Over de grens':
Het standpunt van bijvoorbeeld de KLM is in enkele jaren
bijgetrokken. Beriep de KLM zich in 1999, voordat het Autonoom
Centrum haar anti-KLM campagne startte, nog op haar vervoersplicht en
wilde zij niet op de stoel van de rechter gaan zitten, in juli 2002 meldde
de KLM in de media geen mensen tegen hun wil in te zullen vervoeren en de
menswaardigheid en veiligheid voorop te zetten. Dit houdt in dat als een
uitzetbare geboeid wordt aangeleverd de KLM- piloot weigert deze persoon
te vervoeren als die kenbaar maakt niet vrijwillig mee te gaan.

De Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) is
vertegenwoordigd in de IFALPA Security Commissie (International
Federation of Air Line Pilots' Associations) door de heer. Voorbach. Hij
meldde najaar 2003: "Het is policy van Ifalpa en de VNV dat passagiers die
niet willen reizen ook niet meegaan.Voor deportees geldt dat ook. Dit is
om veiligheidsredenen. Wij zijn geen politieke vereniging en zullen ook
nooit een politieke stellingname innemen. Het deportee verhaal is
uitsluitend iets voor security redenen."

Ook Martinair en Transavia laten zich charteren voor verwijdering
De luchtvaartmaatschappij Martinair voert al jaren charters uit voor de
overheid ter verwijdering van illegalen en vluchtelingen, ze deed dit
reeds naar het onveilige voormalige Zaïre. Dit charteren is in tegenspraak
met de stellingname van Martinair na een bezettingsactie in 1996 door het
Autonoom Centrum en vele actievoerders. Toen zegde Martinair toe, onder
druk van de actie, te zullen stoppen met groeps- en individuele
verwijderingen als deze niet vrijwillig zijn. Ook zou Martinair zich beter
informeren over uitzettingen. Martinair is door het Autonoom Centrum
later, toen zij toch weer (groeps-)uitzettingen uitvoerde, herinnerd aan
dat eerder ingenomen standpunt. De reactie daarop van toenmalig directeur
Schröder was dat de IND, als deze Martinair vroeg te charteren, steeds
vermeldde dat de uitzetting criminelen betrof, zoals de Nigeriaanse
prostituees! Schröder zei achteraf de medewerking van Martinair te
betreuren en dat als Martinair vantevoren had geweten welke mensen werden
uitgezet hij hier nooit aan zou hebben meegewerkt.

Ook Transavia laat zich regelmatig inhuren door de IND voor
groepsdeportaties, zoals ook voor de zeer omstreden verwijderingen
naar de DRCongo. Een gesprek najaar 2003 tussen Hoofd Corporate
Communications van Transavia en het Autonoom Centrum (AC) naar
aanleiding van de protestbrief van het AC tegen Transavia wegens een
(mislukte) groepsuitzetting naar DRCongo, leverde de toezegging op van
Transavia, die aangaf zich niet in de verwijderingsmaterie te hebben
verdiept, dat ze zich nader en kritischer zou beraden .

Tot zover 'Over de grens', dat een hoofdstuk 'De
verwijderingsmachine' bevat over de nog aktievere rol die
luchtvaartmaatschappijen toebedeeld krijgen bij grensbewaking en
weren van migranten, blijkens de maatregelen in de Terugkeernota van
minister Verdonk dd. 21 november '03.

Recentelijk sprak de FNV-vakbond zich in de media uit over
gewetensbezwaard personeel i.v.m. de dreigende uitzetting van de
26.000 uitgeprocedeerde vluchtelingen:
FNV-voorzitter Lodewijk de Waal: "Dit dramatische besluit heeft
onvoldoende breed draagvlak in de samenleving. Onze leden bij
gemeenten, politie, justitie, marechaussee, Immigratie- en
Naturalisatiedienst (IND), Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) moeten
straks de besluiten uitvoeren, waar hun omgeving, waaronder hun eigen
burgemeester, geen begrip voor kan opbrengen." Veel leden komen met hun
geweten in de knel als zij gezinnen moeten uitzetten die jarenlang in
Nederland wonen en die in hun land van herkomst een onzekere toekomst
hebben. "Zij moeten een taak uitvoeren waar hun geweten zich tegen verzet,
hun directe omgeving wellicht grote bezwaren tegen heeft en waarvoor het
maatschappelijk draagvlak op zijn minst twijfelachtig is."