Verslag Genua De reis Woensdag 18 juli ’01 vertrokken we naar Genua. Bij de grens van Italië verwachtten we moeilijkheden want er waren  berichten dat groepen mensen zwaar gecontroleerd waren en dat ook enkele mensen waren tegengehouden. Maar bij ons viel het mee, er werden in onze bus slechts enkele mensen naar hun paspoort gevraagd. De keuze leek vooral ingegeven door op uiterlijk. De bagage werd slechts vluchtig bekeken en alleen een aantal bezemstelen die voor spandoeken bestemd waren werden in beslag genomen. Een paar uur later reden we Genua binnen. Het was inmiddels donderdag g rond 9 uur en in tegenstelling tot berichten dat na 8 uur de wegen zouden worden afgesloten bleken we tot in het centrum te kunnen komen. De bus van Theaterstraat die de volgende dag aankwam had meer problemen aan de grens. Bij de Duitse grens werden toen twee mensen uit de bus gehaald die Duitsland niet uitmochten. Het ging om een Duitse vrouw en een Nederlandse man. De reden is het tijdelijk opgeschorte Shengen verdrag. Zij zouden op een lijst staan die door Nederlandse overheid is geleverd aan het Shengen Informatie Systeem. Het gerucht is dat de gegevens van de Nijmeegse politie afkomstig zijn.Waarschijnlijk zijn het gegevens van mensen die actief zijn in radicalere milieugroepen. Vreemd, als je bedenkt dat een week eerder in Europees overleg besloten is geen lijsten van aktivisten aan te leggen met als doel het voorkomen dat deze mensen in andere landen gaan demonstreren. Vreemd, als de BVD even daarvoor verklaart, hetgeen door het ANP-nieuws wordt uitgezonden, dat er zo’n 80 Nederlandse activisten naar Genua afgereisd zijn, die niet op geweld uit zijn. Ook vreemd dat een Nederlander Duitsland niet uit kan. Aan de Italiaanse grens werd iemand om dezelfde reden uit de Theaterstraatbus gehaald die Italië niet inmocht en naar een treinstation gebracht werd. In ieder geval kwam iedereen van onze bus wel in Genua aan. Er hangt een vreemde sfeer in de stad. Vooral het gebied rond de rode zone, het rode afgesloten gebied, lijkt wel een bijna verlaten; het lijkt wel of er een autoloze zondag is, maar dan ook zonder wandelaars en fietsers. Tegen het vreemdelingenbeleid en racisme s’Middags nemen we deel aan de demonstratie tegen het vreemdelingenbeleid en racisme. De opkomst is boven verwachting. Zo’n 50.000 mensen doen er aan mee en de sfeer is heel goed. Veel leuzen, veel strijdliederen, veel theater, maar weinig migranten. Onder het lopen zien we af en toe iemand uit een raam een kleding stuk hangen waarop er gejuich en geklap losbarst. We begrijpen er eerst niets van, maar enige navraag leert ons dat het een protest is tegen Berlusconi die de mensen in Genua opgeroepen heeft tijdens de G8 geen was buiten te hangen. Na de demonstratie gaan we langs het media centrum van het Genua Sociaal Forum wat een koepel is van 800 organisaties tegen de G8 en waar ook het Independent Media Centrum (Indymedia) gevestigd is. Wat opvalt is dat er weinig organisatie is. Niemand weet precies wat er de volgende dag, de dag die is uitgeroepen tot dag voor directe acties, gaat gebeuren en  waar het gaat gebeuren. Er wordt niet automatisch aan iedereen informatie gegeven over wat te doen bij arrestatie of een telefoonnummer uitgedeeld van een arrestantengroep. Er is ook geen radio in de lucht. Uiteindelijk begrijpen we dat anarchisten die vrijdag om 11.00 uur ergens gaan demonstreren en dat s’middags de ‘Tute Bianche’, de ‘witte overalls’, vertrekken uit het Carlini stadion richting rode zone en dat er een paarse groep is die gaat demonstreren (meer religieus getinte groepen). Verder nog een aantal kleinere demonstraties waarvan het onduidelijk blijft wat en waar. Vrijdag directe acties De volgend dag besluiten we eerst te kijken bij het ‘beruchte’ zwarte blok. Als we halverwege het centrum over moeten stappen op een andere buslijn staan daar ongeveer 300 anarchisten op straat die op de bus wachten. Als er een verlengde bus voorbij rijdt persen zoveel mogelijk mensen zich erin en een paar minuten later bij de volgende bus ook. De sfeer is opperbest in de bus, veel gelach en om de paar minuten volgen strijdbare leuzen en liederen. In het centrum vlak bij de rode zone blijkt het verzamelpunt. Binnen een uur groeit de menigte aan tot 2 a 3 duizend mensen. Op een gegeven moment loopt men richting ME-linie, maar voor ze die bereiken vliegt het traangas door de lucht en begint het gevecht. De tactiek van de politie is vrij snel duidelijk: gas, gas en nog eens gas.  Als er zich politie naar voren beweegt rennen mensen opvallend snel weg. Het lijkt erop dat mensen toch behoorlijk bang zijn. Na verloop van tijd worden er nog wat omtrekkende bewegingen gemaakt en enkele banken van glas en pinapparaten ontdaan. Auto’s, motoren of andere privé-bezittingen worden met rust gelaten. Als iemand daar wel aan komt, wordt deze daar direct op aangesproken. Na ongeveer 2 uur wordt de grote groep min of meer uit elkaar gedreven en gaan kleinere groepen verder de stad in. Wij besluiten naar de ‘Tute Bianche’ demonstratie te lopen. Later horen we dat enkelen van deze kleinere groepen winkels geplunderd hebben en auto’s in brand hebben gestoken. Veel anarchistische groepen zagen dit helemaal niet zitten en je kunt je afvragen wie de mensen zijn die dit wel gedaan hebben. De demonstratie van ‘Tute Bianche’ is indrukwekkend. Ongeveer 10.000 mensen waarvan de voorste duizend met helmen, deels gasmaskers, schuimrubberen bescherming en vooraan 2 meter hoge plexiglasschilden op wieltjes. De bedoeling is als gewoonlijk geen gebruik te maken van stenen of stokken maar met gebruik van het lichaam door de ME-linies heen zien te breken. Echter voor men voor de ME staat vliegt het traangas al weer door de lucht. Dan blijkt dat de tactiek van de ‘Tute Bianche’ niet meer succesvol is. De groep is te groot en te traag. Wanneer een voorste deel zich naar achteren beweegt wegens de traangas wordt het gevaarlijk doordat de opgepakte massa achter de voorste rijen het nog wel volhoudt en eigenlijk juist naar voren wil of op zijn minst wil blijven staan. Aangezien wij bijna verdrukt worden besluiten we na een tijdje eruit te stappen. Op de straat parallel aan die waar de ‘Tute Bianche’ staan (100 meter verder), staan inmiddels zo’n duizend mensen die wel al gooiend door de daar aanwezig linie proberen te komen. Ook hier weer heel veel gas. Na een urenlange strijd lukt het een kruising te veroveren en lukt het ook de Tutu om een stuk verder te komen. Een ME bus is veroverd en in brand gestoken. Het is slechts voor korte duur. De ME met enorme hoeveelheden gas en een aantal charges weet de kruising terug te veroveren en ook de ‘Tute Bianche’ terug te dringen. Daar vallen bij een treinviaduct vele zwaar gewonden. Gewonde mensen liggen op straat in plassen bloed. Ziekenauto’s rijden regelmatig heen en weer. Wij lopen iets terug, en geraken inmiddels weer in het blok van ‘Tute Bianche’. Even later komt een jongen langs, die tegen ons zegt: “Ze hebben iemand doodgeschoten en twee keer over die persoon heen gereden”; hij barstte bijna in tranen uit. Hij had er bij gestaan en het allemaal gezien. Het was een paar honderd meter bij ons vandaan gebeurd, net om de hoek. Het is onbegrijpelijk dat in deze situatie van zware gevechten ineens twee landrovers met politie opdoekten en ingezet werden zonder dat ze speciale bescherming hadden. De ruiten lagen er dan ook snel uit. Wie is hiervoor verantwoordelijk en wat deden die wagens daar?  Wij reageren eerst wat ongelovig, tenslotte hoor je vaker geruchten die je niet te snel voor waar moet aannemen. Maar als dan ook ineens een enorm massaal politie-optreden volgt waarbij traangas-na-traangas-salvo’s afgevuurd worden en steeds meer ME oprukt; ook de geluidswagen van de ‘Tutù Bianchi’ zegt dat we ons onmiddellijk moeten terugtrekken omdat er iets ernstigs aan de hand is, we krijgen het angstige gevoel dat het verhaal juist is. We besluiten op de terugweg uit de demonstratie te stappen omdat we bang zijn straks de hele nacht in het stadion opgesloten te zitten, waar de demonstratie inmiddels heenvlucht. s’Avonds is er een verslagen stemming en er blijkt nog een aantal mensen in kritieke toestand in het ziekenhuis te liggen. Ook horen we dat de gewonden uit het ziekenhuis worden gehaald en naar het politiebureau worden gebracht. Het zou het om een anti-maffia wet gaan die de politie/justitie de mogelijkheid geeft gewonden wegens vluchtgevaar mee te nemen. Het blijkt ook dat de politie iedereen die gewond is als schuldige ziet en dus arresteert. Later blijkt dat veel mensen op het politiebureau opnieuw geslagen worden. In totaal hebben die dag 20 tot 30 duizend mensen actie gevoerd. Zaterdag, de grote demonstratie Uiteraard veel gespeculeer; zullen er minder mensen komen door de dood van Carlo en al het geweld of juist meer. Als we ons twee uur voor aanvang van de demonstratie richting centrum begeven, zien we kolonnes van wel vijftig bussen langs de weg staan, waarmee dmontranen aankwamen. Even later enorme aantallen mensen. Het is ongelooflijk dat zoveel mensen zijn gekomen. Van vertrekpunt tot meer dan een kilometer verder staat de straat al vol met mensen. We besluiten verderop te wachten, waar de demonstratie straks langs komt. Een straat verder blijkt er een paar traangasgranaten in de demonstratie te zijn geschoten, niemand weet waarom. Later horen we dat ook bij het verzamelpunt met traangas is geschoten. Als de demonstratie langsloopt horen we vooral de kreet ‘moordenaars’ maar ook vaak Berlusconi  Fascismo . Het was ook al eerder gebleken dat het verzet tegen de G8 samengaat met verzet tegen de extreemrechtse regering van Berlusconi. Sommige mensen hebben van zwarte plastic vuilniszakken rouwbanden gemaakt. Ik schat de opkomst op zo’n 200.000 mensen. We lopen mee, niet ver van de kop van de demonstratie. Daar waar de route niet ver van de rode zone afbuigt, loopt een klein aantal mensen rechtdoor en begint stenen en flessen te gooien naar de politie. De groep groeit aan tot een paar honderd mensen. Het is heel anders dan de dag ervoor. Het lijkt ongeorganiseerd en voor zover je het kunt zien lopen er zeer vage lui tussen. Een aantal auto’s, winkels en een bank worden in brand gestoken. Dit terwijl er zich ook woonverdiepingen boven bevinden. Volstrekt onverantwoordelijk en je vraagt je af wie dat zijn in die groep. Natuurlijk kun je een woede-uitbarsting verwachten na de dood van Carlo, maar hier is toch iets mis mee. Later zijn er bewijzen gekomen (foto’s, video, verklaringen) dat er politie provocateurs onder hen waren. De ME schiet als gewoonlijk weer wolken traangas. Op een gegeven moment iets verder weg de demonstraie in dan daarvoor. Wij nemen aan dat dit is om de weg naar de brandweer vrij te maken. De rest van de demonstratie was inmiddels een straat eerder al naar rechts afgebogen en stond de brandweer niet in de weg. Het schieten van traangas gaat ineens door ook in de grote demonstratie en zelfs vanuit een helipoter die langszij vloog. Grote paniek volgt. Mensen proberen, terwijl om hen heen traangasgranaten neerkomen, weg te vluchten maar iedereen staat opeen gepakt, er staan nog wel honderdduizend mens achter hen. We kunnen nauwelijks meer ademhalen door het gas en worden ook nog eens in elkaar geperst. Mensen struikelen steeds weer, maar kunnen gelukkig niet vallen. Het is een wonder dat niemand vertrapt is. Een levensgevaarlijke toestand waar geen enkele reden voor was. Wij en velen andere proberen hogerop in de stad een veilig heenkomen te zoeken. Onder weg komen we langs een pleintje waar een groep de ramen van een bank ingooit en iets brandends naar binnen gooit. ME wagens met een traangaskanon op het dak scheuren door de stad en schieten zo nu en dan traangas. Via een grote bocht lopen we terug richting demonstratie, het lijkt ons het veiligst, die inmiddels geëindigd lijkt te zijn omdat mensen niet verder kunnen lopen. Ik heb zo’n voorgevoel dat het die avond niet prettig gaat worden en weet uit ervaring dat de politie aan het eind van dit soort gebeurtenissen de laatste avond de vrije hand krijgt om te jagen. Ik voel me dan ook niet geheel gerust met onze slaapplek op de school tegenover het Indymedia Center. De inval We  hebben om 21 uur overleg met een groep Nederlanders en gaan dan om de hoek bij de school wat drinken. We zitten buiten op de stoep als om 23.30 een groep van zo’n twintig ME’ers geruisloos langsrent richting school. Omdat er geen ME-wagens bij zijn, denk ik eerst dat ze achter iemand aanzitten. Even later blijkt wat er werkelijk gaande is, er komt meer ME en inmiddels zijn we het cafe binnen gegaan. De kroegeigenaar laat snel zijn rolluiken neer. We zitten hier gelukkig veilig. Niet veel later rijdt de eerste ziekenauto voorbij. Dit af en aan rijden van ambulances zal dan bijna twee uur lang zo doorgaan. In totaal zijn er 57 ambulances geweest. In die twee uur zijn we een aantal keren voorzichtig om de hoek gelopen om te kijken wat er gebeurde. We zien mensen op brancards langskomen met wonden op hun hoofd en in hun gezicht in totale shock toestand. Mensen bij het Indymedia Centrum roepen kreten van afgrijzen en schreeuwen ‘moordenaars’. Als we de school binnengaan nadat de ME vertrekt zien we een enorme ravage. Alle spullen zijn door elkaar gegooid en uit elkaar gehaald of kapot. Computers kapot geslagen, ruiten kapot geslagen en hier en daar bloed. Als ik op de eerste verdieping kom is het nog veel erger. Hier veel plassen bloed en bloed tegen de muren en verder ook overal vernielingen. De ruimten die niet gebruikt werden waar spullen van de school stonden, zijn met rust gelaten (de school was door de gemeente ter beschikking gesteld aan de organisatie als slaapplek). Al snel horen we dat drie mensen in kritische toestand naar het ziekenhuis zijn gebracht. Iemand die voor de deur stond te filmen werden ze ribben door de longen geslagen. We zoeken onze spullen terug tussen de ravage. Een AC T-shirt, zwarte bloes, een mini-zakmesje en vijf exemplaren van het EuROTtop zwartboek uit ’97 zijn weg. Van een ander van ons is het frame van de rugzak meegenomen. Fotofilmpje en digitale filmbandjes daarentegen liggen over al op de grond. Ook agenda's en telefoonlijstjes zijn niet meegenomen en liggen verspreid door de zaal. Het ging hen er dus in ieder geval niet om bewijs te zoeken. Wat ze wel hebben meegenomen is een armoedige poging die dient om hun operatie aan de buitenwereld te verkopen. De werkelijke reden kan een wraakactie zijn, maar ook een poging de beweging te breken. Het blijkt al snel dat er geen van de Nederlandse groep op de school aanwezig was op het moment van de inval. Vertrek We slapen die nacht een paar uur op een gekraakt terreintje dat als camping fungeert. De volgende dag, zondag, gaan we naar de persconferentie van het Genua Social Forum. Het blijkt dat de verontwaardiging over het politiegeweld groot is en dat er verwarring is over het ‘zwarte blok’. De meeste mensen zien dat de geweldsdiscussie als een bewuste tactiek vanuit de overheid gebruikt wordt om de beweging te splitsen en dat dit vooral voorkomen moet worden. Als wij voor vertrek uit Italie nog door de stad lopen om een pizza te eten en een politiebureau passeren worden we aangehouden door twee agenten met grote knuppel in de hand. Op dat moment stormen er nog drie anderen met knuppels naar buiten. We moeten onze rugzakken uitpakken. Het is ons duidelijk dat we maar iets verkeerd hoeven te doen of we worden geslagen. Ze willen onze paspoorten en nemen die mee naar binnen. Een Italiaanse jongen loopt langs en vraagt aan ons wat er is. Een van de agenten zegt zoiets als ‘onmiddellijk doorlopen’. Hij wil toch iets tegen ons zeggen en wordt daarop door de agent bij zijn haren gepakt. Vijf in burger geklede mannen stormen vanaf de hoek naar hem toe. Een geeft een vuistslag is zijn maag. Ze trekken hem naar binnen. De deuren van het politiebureau worden snel dicht gedaan en we horen geschreeuw en klappen. Even later komt de jongen helemaal grauw weggetrokken naar buiten en loopt snel weg. De vijf agenten en vijf als burger geklede mannen blijven rondom staan met hun knuppels en bestuderen ons. Je krijgt het idee dat ze kijken wie ze het eerst zullen pakken. Een van hen pakt een machinepistool en loopt daar ook mee te dreigen. Wij blijven zo rustig mogelijk en doen of  we nauwelijks door hebben wat er gebeurt. Na een half uur komt er een agent naar buiten die met een nors gebaar onze paspoorten terug geeft. We hebben allen het gevoel dat we ontzettend geluk hebben gehad.  Ed