Dit is een reactie op de rede van Eric Goeman van Attac Vlaanderen op 6.9.'01 uitgesproken tijdens het 'Manifeest in Brugge'. Het bevat een aantal vragen en opmerkingen maar bekritiseert vooral de indruk dat Attac spreekt voor de gehele 'antiglobaliserings'-beweging. Voor de komende EU top in Brussel wordt door Attac opgeroepen zo breed mogelijk te mobiliseren en op zich is dat positief. Het is echter niet goed te doen alsof we allemaal het zelfde willen, omdat we tegen de globalisering (van boven af) zijn. We moeten juist onderling discussiëren over onze verschillen, de confrontaties aangaan. Over wat we bv als geweld definiëren maar zeker over welke alternatieven we nastreven. Dan kunnen we bepalen op welke manieren en bij welke activiteiten we samen kunnen werken. Eric stelt dat wij globalisten zijn van een nieuwe soort. Ten eerste weiger ik zondermeer mee te gaan in dit wij gevoel en zien ons ook niet als nieuwe globalisten: wij zijn voor wereldwijde kontakten tussen mensen en bewegingsvrijheid voor iedereen - dat is niet nieuw. Waarom wordt de globalisering van "Guy en Annemie" (die van de 'wereldleiders'?) natuurlijk niet geleid door democratisch verkozen politieke overheden ? Natuurlijk heb je (Eric) gelijk als je bedoeld dat de regeringen niet door de hele wereldbevolking gekozen zijn en de consequenties van globalisering wel wereldwijd invloed hebben. Maar als de 'democratisch' gekozen politici hun oren laten hangen naar die van de vrije markt, beheerst door transnationale corporaties, banken en financiële speculanten en gericht op winstmaximalisatie wil dat nog niet zeggen dat dat niet democratisch is. Blijkbaar stemt 'de meerderheid' (een belangrijk trefwoord als het om democratie gaat!) van de bevolking (de kiezers) in met deze politiek. Zij geven anderen (graag?) de verantwoordelijkheid in handen om belangrijke beslissingen voor hen te nemen. Het is echter iets heel anders als de 'democratie' die wij voorstaan, dat is er eentje vanuit de basis, zij wordt wel basisdemocratie genoemd of directe democratie. Het is er een waarbij iedereen een actieve rol heeft (zou moeten innemen) binnen het nemen van beslissingen die een ieder aangaan. Door het uit handen geven van beslissingsverantwoordelijkheid wordt ook het verantwoordelijk zijn voor de consequenties van beslissingen minder direct. Vele mensen voelen zich niet verantwoordelijk voor de negatieve gevolgen van deze politiek voor andere mensen in bv zogenaamde lage loon landen. En zo ontstaat de mythe van de 'onschuldige burgers'. Directe betrokkenheid bij besluitvorming kan deze situatie veranderen. De door Attac nagestreefde Tobin tax is een (kleine) aanpassing van de bestaande kapitalistische wereldorde, het verandert niets aan de bestaande verhoudingen of het democratische gehalte van het systeem. De markt heerst nog steeds, er wordt een bedrag afgeroomd dat gestoken wordt in hulp aan de slachtoffers van het systeem. "Met zulke bedragen kan een eind gemaakt worden aan veel ellende in de wereld. Voorbeelden? Elementaire medische zorg voor alle wereldburgers zou de kindersterfte halveren en kost volgens de Verenigde Naties 5 tot 7 miljard dollar per jaar."1 Dit is geen globalisatie van onderop - dit is slechts een tax die van bovenaf wordt ingesteld (en wellicht een schuldgevoel wegneemt). Attac is niet opzoek naar een utopie, haar eisen moeten vooral realistisch zijn en niet te radicaal. Voor volledige tewerkstelling, een proper milieu, veilig voedsel en een (goede) kwaliteit van het leven zijn, is niet genoeg - deze dingen moeten ook gedefinieerd worden (wat is 'veilig', 'kwaliteit') en er moet duidelijk zijn hoe je ze denkt te bereiken. Attac wil de globalisering waarbij de economie de eerste viool speelt opblazen - maar wel geweldloos. Wat geweld dan is moet wel gedefinieerd worden, mee gaan in de gewelddefinitie van (bv) de staat is een glijdende schaal, al snel zullen dingen als zitblokkades er ook onder vallen. Na Genua (G8 top) distantieerde Attac zich van het geweld (en gewelddadige relschoppers). In veel media hebben zij de kans gegrepen het Attac 'verhaal' naar buiten te brengen (en dat is niet fout). Het is de vraag of zij zonder de 'rellen' ook zoveel media aandacht hadden gekregen. De media wilden een 'boodschap' afdrukken want het valt moeilijk uit te leggen dat honderdduizenden allemaal domme hooligans zijn, crapuul zonder een boodschap. De Attac boodschap is er eentje die geen werkelijke bedreiging vormt voor het systeem - fundamentele kritiek of (utopische) alternatieve voorstellingen zijn het niet, een voorbeeld: "Democratische zeggenschap over het nationale kapitaalverkeer: elk land moet zelf kunnen bepalen in welke mate het zich open stelt voor internationale kapitaalstromen, ongeacht zijn schuldenlast. Organisaties als het IMF en de Wereldbank dienen dit nationale zelfbeschikkingsrecht te respecteren." 2 1 www.attac.nl - publicaties - brochures - Tobin or not Tobin. 2 www.attac.nl - introductie (actiepunt 2).