Inleiding
oktober-november
augustus-september
juni-juli
april-mei
november 1996
Verwijdercentrum ter apel
Amsterdam, november 1996Autonoom Centrum
druk: Kaboem
Een verslag van het eerste half jaar vanuit een naargeestige locatie aan de rand van Nederland. De gegevens uit deze brochure zijn afkomstig van vluchtelingen en ex-vluchte- lingen, hulpverleners, advocaten en andere betrokkenen van Vc Ter Apel, bezoekers en lokale en nationale media (zowel kranten, radio als TV).
Rapport over de praktijk van Verwijdercentrum (Vc) Ter Apel
De bevindingen over een half jaar Vc Ter Apel zijn vergelijkbaar met de resultaten naar aanleiding van onze werkzaamheden in het 'Grenshospitium' in Amsterdam Zuid-Oost (uitgave 'Gebouw van Leugens'). Maar ook met de verhalen die wij en andere bezoek- groepen horen van vluchtelingen en illegalen in gevangenissen zoals de Willem II, Nieuwersluis, Alphen a/d Rijn en andere. Wat zich hier afspeelt kan niet langer afgedaan worden als wat incidenten, kinderziektes, aanloopperiodes. Het zijn misstanden die structureel van aard zijn. Dat is nu dat sobere, rechtvaardige asielbeleid.
Het rapport is te bestellen door overmaking van f 5,- (incl porto) op giro 6131418 tnv Stichting Afval Amsterdam ovv Ter Apel
Voorbereidingen
Bij de opening van twee Aanmeldcentra (AC) op 15 oktober '94 meldt staatssecretaris Schmitz in haar toespraak dat zij verwijdercentrum (Vc) Ter Apel in petto heeft. "Uitbreiding van de centrale opvang is vooralsnog hard nodig. Deze vorm van opvang wordt zwaar belast door de 9000 uitgeprocedeerde asielzoekers die op dit moment niet kunnen worden verwijderd. Dat is een onwenselijke situatie. Vandaar dat ik plannen laat ontwikkelen om in Ter Apel een justitieel verblijfscentrum in te richten voor deze categorie asielzoekers."Deze plannen worden een half jaar later nader uit de doeken gedaan in een brief van Schmitz van 25-04-'95 aan de Tweede Kamer over 'inrichting verwijderingscentrum' Ter Apel. In die brief presenteert Schmitz het verwijdercentrum dat een "tweeledig doel" kent: "in de eerste plaats wordt er een Huis van Bewaring gevestigd, bestemd voor vreemdelingen die ter fine van verwijdering in vreemdelingenbewaring gesteld kunnen worden. In de tweede plaats komt er een asielzoekerscentrum die om technische redenen nog niet (dus moeilijk) verwijderd kunnen worden. (...) Om een daadwerkelijke intensive- ring van het verwijderingsbeleid te bewerkstelligen zijn echter aanvullende maatregelen nodig."
In haar brief van 08-10-'96 aan de Tweede Kamer ter evaluatie van Vc Ter Apel, schrijft Schmitz dat tussen de ingebruikname van het Vc op 29-04-'96 en eind augustus 18 uitzettingen hebben plaatsgevonden, waarvan 16 door de Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) en 2 'vrijwillig', via het terugkeerburo Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).
Schmitz in haar toespraak bij de opening van de AC's Rijsbergen en Zevenaar: "Het Nederlandse vreemdelingenbeleid dient geloofwaardig te zijn, niet alleen voor de Nederlandse burgers, maar ook voor de tot ons land toegelaten vreemdelingen. Het beleid moet helder en duidelijk zijn, gebaseerd op feiten. Ook in de uitvoering. Dat komt iedereen ten goede en dat is het beste wapen tegen de vele vooroordelen die er zijn over vreemdelingen en het gevoerde vreemdelingenbeleid."
Verderop in haar toespraak zegt Schmitz: "De beeldvorming over de asielopvangcentra dreigt negatief te worden be‹nvloed door berichten over criminaliteit, vechtpartijen en acties in en rondom deze centra. Serieuze asielzoekers dreigen hiermee in een verkeerd daglicht te worden geplaatst. Acceptatie van de opvangcentra in gemeenten lijkt steeds problematischer te worden."
Haar eigen persvoorlichters criminaliseren vluchtelingen en mensen zonder verblijfspa- piertje door hen 'drugsdealers', 'criminelen', 'opruiers' en wat dies meer zij te noemen. De heer Nawijn, destijds hoofd IND zegt over de populatie die in het gevangenisdeel van Vc Ter Apel terecht zullen komen, dat deze mensen "dingen doen die niet door de beugel kunnen", wat die dingen zijn, kan Nawijn niet duidelijk maken.
In haar brief aan de Tweede Kamer van 11-12-'95 informeert de staatssecretaris over de voortgang en planning van Vc Ter Apel. Ze verwijst naar het algemeen overleg van 06-12-'95 waarin zij meldt dat de uitslag van het milieu-onderzoek moet worden afge- wacht alvorens met de bouw begonnen kan worden. Die wordt eind januari '96 verwacht. Ondertussen is daarmee de definitieve bouw van het Asielzoekerscentrum (AZC) met 300 plaatsten vertraagd. Wel is gestart met de noodvoorziening van 100 plaatsen. Het definitieve AZC wordt dan verwacht in oktober '96, omdat er tot augustus '96 tijd nodig is voor sanering van de vervuilde grond, bouwrijp maken en het verkrijgen van noodzake- lijke vergunningen. In de nieuwe Huizen van Bewaring (HvB's) Alphen en Zoetermeer worden respectievelijk 144 en 48 cellen beschikbaar gesteld ten behoeve van Vc Ter Apel, dit ter overbrugging totdat HvB Ter Apel, onderdeel van het Vc gebouwd is. De praktijk tot nu toe laat zien dat vluchtelingen uit Ter Apel in de HvB's Nieuwersluis, Zwolle en Groningen gedetineerd worden, niet in Alphen of Zoetermeer.
In december '95 start het Vc met de verwijderingsunit in het politieburo. Er worden dossiers bestudeerd van vluchtelingen uit andere opvangcentra. Het is een zogeheten inwerkperiode, men loopt stage. Eind april 1996 komen de eerste vluchtelingen in Vc Ter Apel aan.
