door Tom Reeves

Bron Ravage 04-03-2004 vertaling artikel uit Z-net

De laatste weken wordt Haïti gekweld door bloedige onlusten. De druk op president Aristide om af te treden neemt toe. De Verenigde Staten roepen Aristide op de orde op vreedzame wijze te herstellen, maar komen hem niet te hulp. Volgens Tom Reeves willen ze hem liever kwijt.

Nog geen jaar geleden schreef ik, net terug uit Haïti, voor Z-net: 'De regering van de Verenigde Staten speelt hetzelfde spelletje als in Irak: pushing for regime change in Haïti. De strategie van de VS bestaat uit een grootschalige desinformatie campagne in de media, een embargo op broodnodige buitenlandse hulp aan Haïti, en directe steun aan gewelddadige groepen, waaronder voormalige militaire officieren en Duvalierists, die openlijk streven naar het afzetten van president Aristide.' De huidige gebeurtenissen in Haïti tonen aan hoe bloedig het spel van de VS inmiddels is geworden. Ook al houdt Colin Powell vol dat de Amerikaanse regering niet uit is op regime change in Haïti, de pogingen om de legitiem gekozen regering van Jean Bertrand Aristide omver te werpen worden met de dag gewelddadiger. In een week tijd werden minstens vijftig mensen omgebracht in Gonaives (Haïti's vierde grootste stad ) door wat door Powell en de pro?Amerikaanse pers 'rebellen' worden genoemd. De lichamen van de veertien vermoorde politieagenten werden naakt en gemutileerd door de straten gesleurd. Gonaives en een aantal andere kleine stadjes zijn nog steeds in handen van een wrede bende vechters die nauwe banden onderhouden met door de VS erkende en door Republikeinen gesponsorde 'oppositie': de Convergence en de bedrijfslobby Group of 184,. Deze 'oppositie' distantieert zich van het geweld, maar hamert erop dat de 'opstand' gerechtvaardigd is. Het Amerikaanse Department of Homeland Security heeft aangekondigd dat Guantanamo wordt voorbereid op de komst van 50.000 vluchtelingen uit Haïti - de VS voorzien kennelijk een slachting op het eiland in de Caribische Zee.

Commando's

De 'rebellen' blokkeerden onlangs de weg uit de Dominicaanse Republiek en namen twee dorpen in het noorden in en kregen daarbij versterking van over de grens. Volgens Ian James van Associated Press baanden twintig gewapende commando's zich al schietend een weg langs de Dominicaanse grens, waarbij twee bewakers omkwamen. Onder de commando's waren voormalig Cap Haïtien politiechef en legerofficier Guy Philippe, en het hoofd van de Duvalier doodseskaders uit de jaren '80, Louis Jodel Chamblain. Chamblain was een van de leidende figuren van de FRAPH, een groep para?militaire 'attache's' tijdens de coup-periode. Een naaste medewerker van Chamblain, Emmanueal 'Toto' Constant, gaf toe dat deze groep met fondsen en sturing van de CIA opereerde. Uit documenten die zijn onderzocht door het Centrum voor Constitutionele Rechten in New York kwam Chamblain naar voren als een van de voorbereiders bij het beramen van de moord op de pro?Aristide minister van Justitie Guy Malary in 1993. De VS weigeren inzage in documenten die bij de FRAPH in beslag werden genomen tijdens de VS invasie van Haïti in 1994, vermoedelijk om de banden tussen CIA en FRAPH geheim te houden. Philippe en Chamblain waren erbij toen leden van de door de VS erkende Convergence conferenties in de Dominicaanse Republiek organiseerde, betaald door de VS en bijgewoond door Amerikaanse agenten van de International Republican Institute (IRI).

Aanvallen

De gedurfde couppoging van december 2001, resulterend in een gewelddadige aanval op het National Palace, enkele uren nadat Aristide was vertrokken, vormden voor de VS en de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) slechts aanleiding om van de Haïtiaanse regering vergoeding te eisen voor schade aan eigendommen van de oppositie, en de verantwoordelijken aan te pakken. Aristide willigde die eisen in. Sindsdien meldden verschillende bronnen veelvuldige paramilitaire aanvallen op politiebureaus, klinieken, regeringsvoertuigen en op de grootste elektriciteitscentrale van het land (Peligre) met vele dodelijke slachtoffers onder ambtenaren en burgers. Enkele van deze aanslagen waren duidelijk het werk van voormalige militairen in samenwerking met paramilitaire bendes als de Armee Sans Maman, die openlijk zijn verbonden met het recente geweld in Gonaive via het zogeheten Gonaives Resistance Front en het National Liberation en Resistance Front. Bij enkele aanslagen werd gebruik gemaakt van jeeps die in de richting van de Dominicaanse Republiek reden. Op geen enkele van deze gedocumenteerde gewelddaden kwam enige reactie van de Amerikaanse regering en mensenrechtenorganisaties. Die reserveren hun kritiek voor de betreurenswaardige moord op drie en mogelijk vijf Haïtiaanse journalisten in een tijdsbestek van vier jaar tijd. De regering wordt verweten daarvoor medeverantwoordelijk te zijn vanwege hun justitiële ineffectiviteit, danwel als direct medeplichtige.

Rebellen

Het zal niemand verbazen dat Powell uitsluitend van Aristide's regering eist de mensenrechten te respecteren. Hij veroordeelde pro-Aristide 'militanten' die een 'vreedzaam protest van de oppositie' verhinderden; omwonenden die barricades oprichtten omdat zij zeiden bang te zijn dat het geweld in Gonaive naar de hoofdstad zou overslaan. Hierbij zijn stenen gegooid maar er vielen voorzover bekend geen doden of gewonden. Geen woord van Powell over de extreme gruweldaden die dagelijks worden gepleegd door degenen die hij meestal 'rebellen' noemt, maar in het bijzijn van de politie en leiders van Lavalas (Aristide's partij) in Gonaives 'criminelen'. Stel je voor hoe de regering Bush zich zou opstellen als namens de oppositie tegen de oorlog in Irak, een bende criminelen vijftig Amerikaanse regeringsgetrouwen en politie?agenten zou ombrengen in Kansas?city. En als de kopstukken van de nationale anti?oorlogsbeweging zouden weigeren die misdaad te veroordelen, en zelfs eisten om dezelfde week nog een demonstratie in Washington te houden. De demonstratie van de oppositie in Haïti vond twee dagen later, op 12 februari, alsnog plaats met ongeveer duizend deelnemers. Tegelijkertijd werd een veel grotere pro?Aristide demonstratie gehouden. De Haïtiaanse politie hield de groepen van elkaar gescheiden. De oppositieleiders in de demonstratie herhaalden hun 'geweldloze stellingname', maar betuigden ook hun steun aan de doeleinden van de 'opstand' in Gonaive.

Geheime conferentie

Het spel van de VS in Haïti is altijd dubbel geweest - in het openbaar lippendienst aan de democratie - en tegelijk concrete maar heimelijke hulp aan de meest gewelddadige anti?democratische krachten. Powell zet Aristide onder druk om 'de oppositie tegemoet te treden' en beweert tegelijkertijd stellig dat 'het niet consistent met onze plannen zou zijn te pogen Aristide te dwingen om terug te treden.' 'Wij verlangen dat Aristide het geweld een halt toeroept, de orde herstelt en de mensenrechten respecteert', zo zei Powel. Maar ondertussen kan door het VS-geleide embargo de Haïtiaanse politie niet van traangas worden voorzien, waardoor de politie ofwel moet optreden door te schieten en de mensenrechten te schenden, of helemaal niet ingrijpt, zodat ze er niet in slagen de orde te herstellen. Dezelfde spelers uit de Amerikaanse regering die destijds de Contra's in Nicaragua steunden, Otto Reich en Robert Noriega, bieden ondertussen hulp en troost aan degenen die de Haïti?contra's steunen. Zij houden vast aan het vetorecht van de rechtse Convergence en zijn elite, Group of 184, over iedere stap naar verkiezingen. Iets meer dan een jaar geleden werden Reich en Noriega in verband gebracht met het voorbereiden van een geheime conferentie bij Ottawa. Daarbij zouden de Francofone naties door VS?agenten dringend zijn verzocht om directe interventie door de VS te vragen, en mogelijk VN?mandaatgebied te worden zodra Aristide vertrekt na een mogelijke geweldsescalatie in Haïti. De Canadese diplomaat Denis Paradis, voorzitter van de bijeenkomst, werd ontslagen toen Canada's rol aan het licht kwam. Defensieminster Donald Rumsfeld moest zich in allerlei bochten wringen toen hem werd gevraagd naar de intenties van de VS.

Media I

n 1994 interviewde ik VS?officieren in het Central Plateau die zeiden dat hen specifiek verteld was om de FRAPH te behandelen als loyale oppositie en hun wapenarsenalen niet in beslag te nemen. De meeste M1 en M14 wapens die bij de recente gewelddadigheden in Gonaives zijn gebruikt, blijken afkomstig van de Haïtiaanse legervoorraden die niet werden aangesproken tijdens de Amerikaanse bezetting van het land. Een aantal M16's zijn nu ook opgedoken in Gonaives - identiek aan de wapens die het Dominicaanse leger een paar maanden geleden kreeg van de Amerikaanse regering, in ruil voor het stationeren van 900 VS-soldaten aan de Dominicaanse grenzen, alsook de Dominicaanse instemming om nooit gebruik te maken van het Internationaal Strafhof om Amerikaanse onderdanen aan te klagen wegens oorlogsmisdaden. Nagenoeg alle Amerikaanse media volharden in het napraten van Powell en de Haïtiaanse oppositie. Door de gewelddadigheden in Gonaives een 'volksopstand' te noemen, herhalen ze ook het refrein dat de 'rebellenleiders' oorspronkelijk werden bewapend door Aristide als zijn plaatselijke knokploegen, en dat hij daarom verantwoordelijk is voor de aanvallen op zijn eigen politie. Dergelijke halve waarheden zie je in allerlei media?verslagen terug.

Clans

In werkelijkheid zijn de verantwoordelijken voor het geweld in Gonaives verbonden aan twee plaatselijke bendes of clans, die zich al jaren verschanst houden. De ene bende, met de achterbuurt van Raboto als basis, werd aanvankelijk aangevoerd door Amiot Metayer en noemt zich sinds kort The Cannibal Army. De andere zetelt in Jubilee, met Jean 'Tatoune' Pierre als lid. Hij is veroordeeld voor de beruchte Raboto slachting van Aristide supporters in 1994. Metayer's groep zegt Aristide te steunen, maar na druk van mensenrechtenorganisaties op de Haïtiaanse regering is hij gearresteerd wegens verschillende misdrijven. Zowel Metayer als Tatoune ontsnapten uit de gevangenis van Port?au?Prince in augustus 2002, na een gewaagde bulldozer?uitbraak. Eind vorig jaar werd Metayer vermoord. De oppositie en Metayers volgelingen beschuldigden Aristide, de regering op haar beurt beschuldigde Tatoune's volgelingen en de oppositie. Metayer's broer keerde vanuit de VS terug naar Haïti om samen met Tatoune een campagne tegen Aristide's partij Lavalas en de regering te beginnen. Zij heersen nu over Gonaives, samen met wat de Washington Post omschrijft als 'de hogere echelons onder voormalige Haïtiaanse legerofficiers'. Ze werken inmiddels openlijk samen met FRAPH/CIA agenten als Chamblain (eveneens veroordeeld voor de Raboto-slachting).

Sweatshops

Aristide's talrijke fouten en zwakheden verbleken bij de extreme wreedheid van degenen die betrokken zijn bij het geweld in Gonaives en elders in Haïti. Andy Apaid die samen met Evans Paul de anti-Aristide demonstraties in Port au Prince op 12 februari jl. leidde, is de beruchte eigenaar van sweat-shops en woordvoerder voor de Group of 184. Apaid voerde vorig jaar nog een succesvolle campagne tegen Aristides voorstel om het minimumloon te verhogen. Dat bedraagt nu ongeveer 1,60 dollar per dag, nog minder dan in 1995. Hoe dan ook, uiteindelijk gaat het er om dat degenen aan de macht komen die het Amerikaanse beleid en de belangen van de Haïtiaanse elite het beste dienen. Het wekt geen verbazing dat Marc Bazin, de presidentskandidaat die de voorkeur heeft van de VS, in liberale kringen in de VS opnieuw wordt gelanceerd als de 'compromis oplossing' voor de problemen in Haïti. Of Aristide nu met grof geweld of met een 'coup lite' (het VN mandaatgebied zoals geopperd door de Paradis conferentie, of het Caracom initiatief dat met Powell's zegen wordt aangehangen door Jamaica en de Bahamas) wordt weggewerkt 'om een bloedbad te voorkomen', wat de VS willen in Haïti is wat de VS willen in ieder land waar het leiderschap niet aan de leiband loopt zoals Cuba, Venezuela, Iran of Irak: regime change.

Desinformatie

De belangrijkste vraag is waarom het Amerikaanse liberale establishment meegaat met de rechtervleugel van de Republikeinen - en waarom zelfs de meerderheid van het langzaam verdwijnende 'links' in Amerika zich stilhoudt of bij elke misstap van Aristide in de handen wrijft. Een verklaring is de ongelooflijk effectieve desinformatie campagne in bijna alle Amerikaanse media. Aristide wordt neergezet als een tiran en alle oppositie tegen hem is gerechtvaardigd. Ook Aristide speelt dubbel spel - capitulerend voor de door de VS afgedwongen privatiseringen en herstructurering - om aan de macht te kunnen blijven. En ook al wordt een gewelddadige regeringswisseling afgewezen, tussen de regels lees je de duidelijke waarschuwing: Aristide moet vrijwillig vertrekken of hij word eruit gewerkt - hoeveel levens dat kost doet er net zo min toe als de wil van de Haïtiaanse kiezer.

Tom Reeves

Dit artikel is verschenen op www.znet.org