VERKLARING MEDEGEVANGENE VAN HEER BARAYA

interview op 30 juli 2003

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De geïnterviewde is een Franssprekende Westafrikaan die op de afdeling van
de heer Baraya zat. Pas na diens dood is hij vrij gekomen. Hij had
geregeld contact met hem. De geïnterviewde wil anoniem blijven, omdat hij
geen papieren heeft, bang is opgepakt te worden en dan weer voor lange
tijd in de gevangenis te belanden.

= Ik weet zijn voornaam niet. Wij zeiden altijd 'Baraya'. Dat was zijn
echte familienaam, geen schuilnaam. Hij kwam ook echt uit Burkina Faso. Ik
weet niet uit welke stad of welk dorp. = Hij was een lange forse man. Hij
was tegen de dertig jaar oud, schat ik. = Hij had twee kinderen en een
vrouw in Burkina. Ik weet niet hoe oud zijn kinderen zijn. = Hij dreef
handel tussen Burkina en Ivoorkust, ik weet niet waarin. = Hij was een
beleidend moslim, ging naar de moskee, toen hij nog niet gevangen zat, had
een koran op zijn cel en bad.

= Baraya had veel geld bij zich toen hij naar Europa kwam. Hij was met een
vriend naar Frankrijk gekomen omdat hij ernstig ziek was. Hij kwam zonder
visaproblemen Frankrijk binnen. Hij wilde zich in een ziekenhuis laten
behandelen. Hij had veel geld bij zich. Ze zijn naar een ziekenhuis
gegaan. Zijn vriend is in het ziekenhuis ervandoor gegaan met het geld en
zijn paspoort en van alles. Toen is Baraya naar een vriend in Duitsland op
reis gegaan, met een auto of met de bus.

= Baraya praatte in de gevangenis niet veel. Hij wilde zo gauw mogelijk
terugkeren naar zijn land, nu hij hier toch niet behandeld werd. Als hij
iets zei, praatte hij alleen maar over 'vrij komen' en 'terug gaan'.
Verder nergens over. = Hij was erg triest, maakte nooit een grap. Hij
belde niet naar huis. Omdat hij ziek was werkte hij niet en had alleen
maar 9 euro zakgeld per week. Hij rookte. Daarom had hij misschien geen
geld voor telefoonkaarten. = Baraya had alleen contact met gevangenen die
Frans spraken: een vriend uit Burkina Faso (die hem goed kende van vroeger
ook en wist waar hij vandaan kwam en die zijn hele verhaal goed kende;
deze man is vrij gelaten nog voor de dood van Baraya), een Togolees en
twee Ghanezen. [De medegevangene die aan het woord is, is een van deze
vier - interviewer] = Baraya had een briefje om naar de dokter te gaan [of
kreeg er telkens een - int.]. Hij is vaak bij de dokter [medische dienst ?
- int.] geweest. Ze deden niks.

= Op woensdag 8 januari moest Baraya naar de isoleer. Op woensdag wordt je
altijd vroeg in je cel opgesloten, om 4 uur 's middags. Ik weet niet
waarom. Baraya wilde nog douchen. Maar een forse Surinaamse bewaakster zei
'nee'. Zij wilde de deur van de doucheruimte dichtdoen. Baraya raakte de
vrouw niet aan, maar hij opende wel de deur, schreeuwend 'ik wil douchen,
ik wil douchen'. Toen hebben ze hem naar de isoleer gebracht, zo rond 16
uur. Wat in de krant staat over lawaai in de nacht, klopt niet. = Twee
dagen later, op vrijdag [10 januari - int.] is hij weer teruggekomen. Ik
weet niet hoe laat, want ik was aan het werken. Toen we rond het middaguur
terugkwamen was hij op zijn cel. = Sinds hij uit de isoleer terugkwam kon
hij niet meer praten. Hij was erg vermoeid, zaterdag en zondag. = De
bewakers brachten hem wel eten, maar hij at het niet op. Het eten stapelde
zich op in zijn cel. = Zo nu en dan keek ik door het luikje in de deur. Ik
praatte niet met hem, want dat kon hij niet meer. = Maandag 13 januari
zijn er twee dokters gekomen, een Surinaamse en een Hollandse ['small
doctors', beide vrouwen; misschien bedoeld geïnterviewde verplegend
personeel - int.]. Die hebben hem in de rolstoel naar de douche gebracht
en hebben hem daar gedoucht. Hij kon niks meer. Hij lag met zijn hoofd
naar achter in zijn rolstoel, zijn mond wijd open. Ik werkte toen 'boven',
schoonmaken, dus ik kon alles zien. Na het douchen hebben de twee dokters
hem op de gang, bij zijn celdeur eten en drinken en medicijnen gegeven. Ik
weet niet welke medicijnen. Ze probeerden hem alsmaar te voeren. Dan
gingen ze het eten weer opwarmen in de micro. Maar hij wilde niet eten.
Hij heeft geen infuus gehad. = Toen hebben ze hem op zijn bed gelegd.
Daarna gingen ze weg. Van tijd tot tijd kwamen ze weer eens kijken, ze
waren niet voortdurend op zijn cel. Zaterdag en zondag zijn ze niet
geweest, want dan hebben ze geen dienst. De twee vrouwen waren van de
medische dienst. = Zo nu en dan ging ik kijken door het luikje in zijn
deur. Op maandag heb ik hem nog door het luikje in de deur op zijn bed
zien liggen. Ik heb niet met hem gesproken, want hij kon toen niet meer
praten. Hij leefde toen nog. De deur was op slot. = Dinsdagmorgen, gingen
de celdeuren open rond zeven uur, half acht. Zo rond half acht, acht uur,
heb ik weer door het luikje gekeken. Toen was hij dood. Hij lag met zijn
hoofd naar achteren en had veel schuim op zijn mond. Daarna is er een
bewaker gekomen, die zag dat hij dood was en toen moest iedereen op zijn
cel, om ongeveer 8 uur 's morgens. = Toen hebben de bewakers de dokter
gebeld en toen zijn er een heleboel dokters gekomen. Ook met een grote
auto. Er was ook een ambulance. Toen hij dood was, waren er een heleboel
dokters. Maar toen hij nog in leven was kon hij geen dokter krijgen. = 's
Morgens nog hebben zij zijn lichaam meegenomen.

= De bewakers kwamen iedere keer kijken hoe het met hem ging.
= Alle bewakers wilden dat hij in het ziekenhuis opgenomen zou worden.
Maar de directeur wilde het niet. [De medegevangene kon niet duidelijk
maken hoe hij dat wist, dat de directeur dat niet wilde. Maar hij was er
wel erg zeker van - int.] Het is de directeur die daar over beslist. Een
Surinaamse bewaker, een man met een dikke buik, zat te huilen na zijn dood
'ze hadden hem naar het ziekenhuis moeten brengen', snikte hij.

= Na het overlijden is geen contact gezocht met zijn familie. Dat zou toch
eenvoudig geweest zijn. Baraya was al eens op de ambassade van Burkina
geweest voor een laissez-passer. Ze hadden toch zijn foto kunnen laten
zien op de televisie in Burkina. Maar er is geen contact gezocht met zijn
familie. Dat weet ik zeker. Ik weet niet waarom niet

= Op de dag na de dood van Baraya [la deuxième jour] is er weer iemand
naar de isolatiecel gebracht. Toen zijn alle gevangenen van paviljoen 5
naar 'boven' gegaan, naar de recreatiezaal en we zeiden die man moet uit
de isoleer, of anders gaan we niet naar onze cel. Want Baraya kon niet
meer praten toen hij uit de cel kwam.